မုန်တိုင်းသင့်္ဘပီး လူသိန်းခဵီသေဆုံးရူခင်းအတြက် စစ်အစိုးရကို ဝေဖန်

မနက်ူဖန် မေလ (၁၀)ရက်နေႛမြာူပလြုပ်မဲ့ ဆ္ဋိံခံယူပြဲမြာ စစ်အစိုးရရဲ့ ဖြဲႚစည်းပုံအေူခခံဥပဒေကို ုကက်ေူခခတ်္ဘပီး ကန်ႛကြက်ုကဖိုႛနဲႛ မုန်တိုင်းဒဏ်ကယ်ဆယ်ရေး ိံိုင်ငံတကာအကူအညီတေကြို တိုက်႟ိုက်ပေးဖိုႛ တောင်းဆိုထားတဲ့ သံဃာနဲႛကေဵာင်းသားတေရြဲ့ ပူးတြဲေုကညာခဵက်တစောင် ဒီကနေႛ မေလ (၉)ရက်နေႛ နေႛစြဲနဲႛထြက်ပေၞလာပၝတယ်။

နာဂစ် လေမုန်တိုင်း တိုက်ခတ်္ဘပီးနောက် ူမန်မာ စစ်အစိုးရ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ် ဗိုလ်ခဵြပ်ဋ္ဌကီး သိန်းစိန် (ယာမြ စတုတဉ)၊ ၂၀၀၈ မေလ ၈ ရက်နေႛက ရန်ကုန်္ဘမိြႚ ဆင်ေူခဖုံးတနေရာတြင် လေဘေး ဒုက္ခသည်မဵားကို သြားရောက် ုကည့်႟ြနေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP) (Photo: AFP)

အဲဒီေုကညာခဵက်ကို� ူမန်မာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ သံဃာ့တပ်ပေၝင်းစုအဖြဲႚဋ္ဌကီး၊ ၈၈ မဵိြးဆက် ကေဵာင်းသားမဵားနဲႛ ဗမာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားသမဂ္ဂမဵား အဖြဲႚခဵြပ်တိုႛ ပူးတြဲ္ဘပီး ထုတ်ူပန် ေုကညာလိုက်တာပၝ။ ူမန်မာိံိုင်ငံကို ိံြစ်ပေၝင်းမဵားစြာ တရားမဝင်အုပ်ခဵြပ်နေတဲ့ စစ်အစိုးရဟာ ူပည်သူတေကြို စစ်တပ်အင်အားနဲႛ အုကမ်းဖက် သတ်ူဖတ်ခေဵမြန်း႟ုံသာမက အခုဆိုရင် သဘာဝ ဘေးအ္ဈိံရာယ်တေကြို အသုံးခဵ္ဘပီး ိံြိပ်စက်ညၟင်းပန်းန္ဘေပီူဖစ်ေုကာင်း၊ ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းဋ္ဌကီး ကဵရောက်လာမြာကို ဋ္ဌကိတြင် သိပၝလဵက်နဲႛ လုံလောက်တဲ့ သတိပေးမမြရြိ၊ ဋ္ဌကိတြင်ူပင်ဆင်မမြလုပ်တဲ့အတြက် လူတြေ သိန်းခဵီသေဆုံး၊ သန်းခဵ္ဘီပီး အိုးအိမ်မဲ့ူဖစ်ုကရေုကာင်း၊ မုန်တိုင်းကဵ္ဘပီးနောက်မြာလည်း အင်မတန်မြ အတိဒုက္ခ ရောက် နေတဲ့ ူပည်သူတေကြို ထိရောက်တဲ့အကူအညီတြေ မပေးိံိုင်တဲ့အူပင် ကုလသမဂ္ဂနဲႛ ိံိုင်ငံတကာရဲ့ အကူအညီတြေတေကြိုလည်း ပိတ်ဆိုႛဟန်ႛတားနေေုကာင်း၊ အဲဒၝေုကာင့် အာဏာတည်္ဘမဲရေးကိုသာ ဦးထိပ်ထားတဲ့ စစ်အာဏာရြင်တေကြို ဆ္ဋိံခံယူပြဲမြာ ုကက်ေူခခတ်္ဘပီး ူပတ်ူပတ်သားသား ကန်ႛကြက်ုကဖိုႛ အလေးအနက်တိုက်တြန်းေုကာင်း ေုကညာခဵက်မြာဖော်ူပထား္ဘပီး ကုလသမဂ္ဂနဲႛိံိုင်ငံတကာ အစိုးရတေကြိုလည်း ူမန်မာ စစ်အစိုးရရဲ့ ခြင့်ူပခြဵက်ကိုစောင့်ဆိုင်းမနေပဲ ကယ်ဆယ်ရေးအကူအညီ တြေ ကို ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ ူမန်မာူပည်သူတေဆြီကို အူမန်ဆုံးတိုက်႟ိုက်ပေးပိုႛုကဖိုႛ တောင်းဆိုထား ပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ ခြင့်ူပခြဵက်ကိုစောင့်နေရင် အေူခအနေတေဟြာ ုကာလေဆိုးလေ ူဖစ်လာတော့မြာ မိုႛ ကုလသမဂ္ဂနဲႛ ိံိုင်ငံတကာအစိုးရတေဟြာ ကယ်ဆယ်ရေး အကူအညီတေကြို ကုလသမဂ္ဂ ဆုံးူဖတ်ခဵက်နဲႛပဲူဖစ်ူဖစ်၊ သက်ဆိုင်ရာ အလြရြြငိံိုင်ငံရဲ့ ဆုံးူဖတ်ခဵက်နဲႛပဲူဖစ်ူဖစ် ူမန်မာူပည်သူတေဆြီကို တိုက်႟ိုက်ပေးပိုႛုကဖိုႛ တောင်းဆိုရတာူဖစ်ေုကာင်း ကိုစိုးထြန်းက ေူပာပၝတယ်။

သံဃာနဲႛကေဵာင်းသားအဖြဲႚအစည်းတေရြဲ့ပူးတြဲေုကညာခဵက်နဲႛပတ်သက်္ဘပီး ၈၈ ကေဵာင်းသားခေၝင်းဆောင် ကိုစိုးထြန်းေူပာုကားခဲ့တာပၝ။

အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ ူမန်မာရဟန်းတော်မဵားအဖြဲႚခဵြပ် (ဥရောပ) ကလည်း အရေးပေၞေုကညာခဵက် တစောင် ဒီကနေႛထုတ်ူပန်ရာမြာ ိံိုင်ငံတကာအကူအညီတေကြို ခဵက်ခဵင်းလက်ခံရေး၊ မုန်တိုင်းဘေး အတြက် ဝမ်းနည်းတဲ့အထိမ်းအမြတ်အနေနဲႛ သုံးရက်သတ်မြတ်ပေးရေး၊ ဆ္ဋိံခံယူပြဲကို တိံိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲႛ ေ႟ြႛဆိုင်းပေးရေး ဆိုတဲ့ အခဵက်သုံးခဵက် စစ်အစိုးရကို တောင်းဆိုလိုက်ပၝတယ်။ ဒီအခဵက်တေကြို စစ်အစိုးရက တခဵက်မမြလိုက်နာဘူးဆိုရင် မနက်ူဖန်မေလ (၁၀) ရက်နေႛမြာ တိံိုင်ငံလုံး သပိတ်မြောက်ုကဖိုႛ တိုက်တြန်းလိုက်ပၝတယ်။�

သာသာနာ့ဦးသ္တေွာင် အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ ူမန်မာရဟန်းတော်မဵားအဖြဲႚခဵြပ် ထိုင်းိံိုင်ငံ ဌာနခြဲက ူမန်မာရဟန်းတော်မဵားအဖြဲႚကလဲ� ိံိုင်ငံတော် မဟာသံဃာ့နာယကအဖြဲႚဝင် ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားထံကို အိတ်ဖြင့်ပေးစာတစောင် မေလ (၈)ရက် က ပေးပိုႛ လ္တေွာက်ထားလိုက်ပၝတယ်။

အဲဒီအိတ်ဖြင့်ပေးစာဟာ ိံိုင်ငံတော် မဟာသံဃာ့နာယကအဖြဲႚဝင် ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားအနေနဲႛ� သာသနာရဲ့ အကဵိြးအတြက် သံဃာမဵားနဲႛ ူပည်သူမဵားဘက်က ရပ်တည်ပေးဖိုႛလ္တေွာက်ထားတဲ့ စာူဖစ်ပၝတယ်။

ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားထံသိုႛ တပည့်တော်တိုႛ ဝမ်းနည်းူခင်းမဵားစြာူဖင့် ႟ိုသေဦးခိုက် လ္တေွာက်ထားအပ် ပၝသည်ဘုရားလိုႛ အိတ်ဖြင့်ပေးစာကိုအစခဵီထား္ဘပီး သာသနာရေးကိင်္စအ၀၀ကို နေႛညမလပ် ဆောင်႟ြက်နေုကတဲ့ ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားကို ရဟန်းရြင်လူ ူမန်မာူပည်သူတေကြ အထူးုကည်ညိြ အားကိုးုကပၝေုကာင်း၊ ခေတ်အဆက်ဆက် သာသနာ့သမိုင်းကိုူပန်ုကည့်ရင် မင်းအပူဇော်ခံ ဆရာတော်ဋ္ဌကီးတေဟြာ� ရာဇာမင်းတေကြို ကောင်းဆိုးိံြစ်တန် ဝေဖန်ဆုံးမ ႌြန်ူပတော်မိူံိုင်ခဲ့ ုကေုကာင်း၊ နယ်ခဵဲႛကိုလိုနီ အဂဿလိပ်ကဋ္ဋန်ဘဝမြာတောင် အဂဿလိပ်အစိုးရကို ရဟန်းတော်တေကြ ဆုံးမိံိုင်ခဲ့ေုကာင်း၊ ဒၝပေမဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ သံဃနာယကအဖြဲႚပေၞပေၝက်လ္ဘာပီးကတည်းက ဒီနေႛအထိ စစ်အာဏာရြင်အစိုးရကို ဆရာတော် တေတြားဆီးဆုံးမိံိုင်ူခင်းမရြိသေးပၝေုကာင်း၊ ၁၉၈၈၊ ၁၉၉၀၊ ၂၀၀၇ ခိုံြစ်တေမြြာ စစ်အာဏာရြင်က ရဟန်းရြင်လူတေကြို ရက်ရက်စက်စက် ဖိံြိပ်ခေဵမြန်းခဲ့တာ တေအြပေၞ� ဆရာတော်ဋ္ဌကီးတေကြ တားဆီးမမြရြိခဲ့သလို ဒီနေႛ မုန်တိုင်းဒဏ်ခူံပည်သူတေကြို ကုလသမဂ္ဂနဲႛိံိုင်ငံတကာက အကူအညီပေးခဵင်လိုႛ တောင်းဆိုနေတာတေကြို စစ်အစိုးရ က လက်မခံပယ်ခဵနေတာနဲႛပတ်သက်္ဘပီးတော့လည်း ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားက တခြန်းတပၝဒ ဝင်ရောက် ေူပာဆိုသံ မုကားရသေးေုကာင်း၊ လက်ရြိအတိုင်းသြားရင် မုကာခင် သာသနာကြယ်ပေဵာက်သြားိံိုင် တဲ့အတြက် အခုအခဵိန်မြာ ဆရာတော်ဋ္ဌကီးမဵားအနေနဲႛ မင်းနဲႛရင်းိံြီးကဋ္ဋမ်းဝင်တဲ့ ရာဇဝလ႞ပ အူဖစ်ဆိုးကနေ ႟ုန်းထြက်္ဘပီး သာသနာ့အကဵိြးအတြက် ရဟန်းရြင်လူ ူမန်မာူပည်သူတေဘြက်က မားမား မတ်မတ် ရပ်တည်္ဘပီး တိုင်းူပည်ကို ကယ်တင်ပေးဖိုႛ လ္တေွာက်ထားအပ်ပၝေုကာင်း ဖော်ူပထား ပၝတယ်။

အလားတူပဲ မလေးရြားိံိုင်ငံ ကြာလာလမ်ပူ္ဘမိြႚက မလေးရြား ဗုဒ္ဌဘာသာခေၝင်းဆောင်ဘုန်းတော်ဋ္ဌကီး ဆရာတော် အရြင် သီရိဓမ္ထရတနာ က လည်း မုန်တိုင်းဒဏ်ခံ ူမန်မာူပည်သူတေအြတြက် ိံိုင်ငံတကာ အကူအညီတြေ နဲႛ ကယ်ဆယ်ရေး လုပ်သားတြေ ဝင်ခြင့်ူပဖြိုႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို တိုက်တြန်းလိုက်ပၝတယ်။ ဒီကိင်္စဟာ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ မသက်ဆိုင်တဲ့အတြက် ိံိုင်ငူံခားအကူအညီတေကြို ခြင့်ူပဖြိုႛ အလေးအနက် တောင်းပန်ပၝတယ်၊ အခုကိင်္စဟာ လူသားခဵင်းစာနာရေးကိင်္စူဖစ်္ဘပီး ခဵက်ခဵင်းလက်ငင်းလုပ်ရမဲ့ အရေးပေၞကိင်္စ ူဖစ်ပၝတယ်၊ စောင့်ရတာုကာလေလေ အေူခအနေတေပြိုပိုဆိုးလ္ဘာပီး ထိန်းမိံိုင် သိမ်းမရ ူဖစ်သြားိံိုင်ပၝတယ်၊ ူမန်မာ စစ်အစိုးရအနေနဲႛ ိံိုင်ငံရေးကိုထည့်မတြက်ပဲ အကူအညီ ပေးဖိုႛကမ်းလြမ်းသူမည်သူမဆိုကို ခြင့်ူပသြင့်ပၝတယ်လိုႛ ဆရာတော်က မိန်ႛုကားလိုက် ပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံက မုန်တိုင်းဒဏ်ခံဒုက္ခသည်တေအြတြက် အလြြငေနြဲႛ ကယ်ဆယ်ရေးပင်္စည်းတေလြည်း ဆရာတော်က ကောက်ခံနေ ပၝတယ်။ ူမန်မာူပည်တြင်းက ဒုက္ခသည်တေကြို လြမ်း္ဘပီးထောက်ပံ့ရာမြာ အခက်အခဲ အဆီးအတားတေနြဲႛ ရင်ဆိုင်ရိံိုင်ေုကာင်း၊ ဒၝပေမဲ့ အဆက်အသြယ်ပေၝင်းစုံနဲႛခဵိတ်ဆက်္ဘပီး ရောက်အောင်ပိုႛမြာူဖစ်ေုကာင်း မလေးရြားဆရာတော် အရြင် သီရိဓမ္ထရတနာ က မိန်ႛုကားခဲ့ပၝတယ်။

အ္ဋိံိယိံိုင်ငံရြိ ူမန်မာစာသင်သား ရဟန်းတော်မဵားအဖြဲႚ ကလဲ ူမန်မာိံိုင်ငံက နာဂစ်မုန်တိုင်းဒဏ် ခံရတဲ့ူပည်သူတေအြတြက် အလြြငြေပေးအပ်ပြဲိံြင့် မေတ္ဇာပိုႛဆုတောင်းအမ္တွဝေပြဲကို ဗုဒ္ဌဂၝယာရြိ မဟာဗောဓိ ညောင်ပင်ေူခရင်းမြာ မေလ၉ ရက်နေႛ မနက်က ကဵင်းပခဲ့ပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org