တော်လြြန်ရေးနေႛ အခမ်းအနားမဵား ကဵင်းပ

၆၄ိံြစ်ေူမာက် ဖက်ဆစ်တော်လြန်ရေး အထိမ်းအမြတ် တော်လြန်ရေးနေႛ မိတ်ဆုံစားပြဲ အခမ်းအနားကို ဝၝရင့ိံိုင်ငံရေးသမားဋ္ဌကီးတေကြ ဋ္ဌကီးမြြး ကဵင်းပသလို တော်လြန်ရေး ရဲဘော်ဟောင်းတေနြဲႛ လေထီးရဲဘော်ဟောင်းတေကြလည်း ဒီနေႛ မတ်လ ၂၇ရက်မြာ ကဵင်းပုကပၝတယ်။

နေပြည်တော်တွင် ၂၀ဝ၉ ခုနှစ် မတ်လ ၂၇ရက်နေ့က ကျင်းပသော စစ်အစိုးရ၏ တပ်မတော်နေ့ စစ်ရေးပြအခမ်းအနား တက်ရောက်နေသော ထိပ်တန်း ဗိုလ်ချုပ်ကြီးများ ဖြစ်ပါသည်။ (Photo: AFP) (Photo: AFP)
ရန်ကုန်္ဘမိြႚက ပၝရမီ ဦးဘဟန်လမ်းက ဝၝရင့ိံိုင်ငံရေးသမားဟောင်းဋ္ဌကီး သခင်သိန်းဖေအိမ်မြာ မနက် ၈နာရီက ကဵင်းပတဲ့ အခမ်းအနားကို ဝၝရင့် ိံိုင်ငံရေးသမားဟောင်းဋ္ဌကီးတေအြူပင် NLD အမဵိြးသား ဒီမိုကရေစီ အဖြဲႚခဵြပ်နဲႛ တိုင်းရင်းသား အဖြဲႚအစည်းတြေ တက်ရောက်ုကပၝတယ်။

ေုကညာခဵက် ထုတ်ူပန်ခြင့် မရြိတဲ့အတြက် သခင်သိန်းဖေက ိံြတ်ခြန်းဆက်စကား ေူပာုကားပၝတယ်။ လြန်ခဲ့တဲ့ိံြစ်တေတြုန်းက တက်ရောက်လာသူ အတော်မဵားမဵား ဒီံြစ်မတက်ရောကိံိုင်တာ သတိူပမြိတယ်လိုႛ ေူပာဆိုတဲ့ သခင်သိန်းဖေရဲ့ ိံတ်ခြန်းဆက်စကားကို ဝၝရင့ိံိုင်ငံရေး သမားဋ္ဌကီး သခင်ခဵန်ထြန်းက ဆက်လက် ဖတ်ုကားူပပၝတယ်။

သခင်ခဵန်ထြန်း          ။ “အားလုံးသိုကတဲ့အတိုင်းပဲ၊ ဝေးလံခေၝင်ဖဵားရြိ အကဵဉ်းထောင်အသီးသီးမြာ ရောက်ရြိနေုကလိုႛ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဒီအတြက်ကတော့ စိတ်မကောင်းစရာပၝပဲ၊ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ိံိုင်ငံရေးလုပ်ခဲ့တဲ့ သက်တမ်းတလ္တေွာက်မြာ ိံိုင်ငံရေး လုပ်တာေုကာင့် ခုခေတ်လို ိံြစ်ရြည် အကဵဉ်းကဵခံရတာမဵိြး မုကံခြဲ့ပၝဘူး။ အခုလို မိသားစုတေနြဲႛ သြားရောက်တြေႚဆုံဖိုႛ ခက်ခဲတဲ့ ဝေးလံတဲ့ အရပ်ဒေသတေကြို ပိုႛထားတာတြေ ုကားသိနေရတာ အင်မတန် စိတ်မခဵမ်းေူမ့စရာ ကောင်းလပြၝတယ်။”

ဇက်ဆစ်ဂဵပန်တေရြဲ့ ဖိံြိပ်မြအောက်က လြတ်ေူမာက်ဖိုႛ အတြက် ဗမာူပည်ကြန်ူမနြစ်ပၝတီ၊ ူပည်သူႛအရေးတော်ပုံပၝတီ၊ ဗမာ့မဵိြးခဵစ်တပ်မတော်တိုႛ ပူးပေၝင်း္ဘပီး တိုင်းရင်းသား ူပည်သူလူထုကို စည်း႟ုံးကာ ညီညီႌြတ်ႌြတ်နဲႛ တော်လြန်ရေးဆငိံြဲတာ အောင်ူမင်တဲ့ အထိမ်းအမြတ် ကဵင်းပရတာလိုႛ ဆိုပၝတယ်။

တိုင်းရင်းသား ူပည်သူလူထုနဲႛ ပူးပေၝင်း္ဘပီး လြတ်လပ်ရေး ရယူခဲ့တဲ့ အတြေႚအုကံြတေအြရ လက်ရြိ ုကံြတြေႚနေရတဲ့ ိံိုင်ငံရေး၊ စီးပြားရေး၊ လူမြရေး အကဵပ်အတည်းတေကြို တြေႚဆုံညၟိံိြင်းဖိုႛ မေတ္ဇာရပ်ခံနေတာလိုႛ ေူပာပၝတယ်။ သခင်ခဵန်ထြန်းက ခုလို ဆက်လက် ဖတ်ုကားူပပၝတယ်။

သခင်ခဵန်ထြန်း          ။ “ညၟိညၟိံိြင်းိံိြင်း ညီညီႌြတ်ႌြတ် မဆောင်ြက်ပဲ တဦးကောင်း၊ တဖြဲႚကောင်း ဆောင်ြက်နေူခင်းူဖင့် တိုင်းူပညိံြင့် ူပည်သူလူထုအကဵိြး မရြိံိုင်ုံမက ဆင်းရဲဒုက္ခ ဘေးအ္ဈိံရာယ်အသြယ်သြယ်နဲႛ အစဉ်အူမဲ ုကံြတြေႚနေရမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ လက်ရြိ အာဏာကို ရယူထားတဲ့ ိံိုင်ငံတော် အေးခဵမ်းသာယာရေးိံြင့် ဖြံႚ္ဘဖိြးရေးကောင်စီကို ထပ်မံ၍ မေတ္ဇာရပ်ခံ ူပန်ုကားလိုသည်မြာ ရြေးရြေးက ဗိုလ်ခဵြပ်အောင်ဆန်းကဲ့သိုႛသော ခေၝင်းဆောင်ဋ္ဌကီးမဵား ဆောင်ြက်ခဲ့တဲ့ နမူနာကို အတုယူ၍ တိုင်းူပညိံြင့် ူပည်သူလူထု အကဵိြးအတြက် တိုင်းရင်းသား လူမဵိြးမဵား၊ ိံိုင်ငံရေး အင်အားစုမဵား၊ အခဵင်းခဵင်း ညီရင်းအစ်ကို၊ မောင်ရင်းိံမြ စိတ်ထားူဖင့် ညၟိညၟိံိြင်းိံိြင်း ညီညီႌြတ်ႌြတ် ဆောင်ြက်ပၝရန် အိူံးင်္အီြတ် ပန်ုကားအပ်ပၝသည်။”

တော်လြန်ရေးနေႛ အခမ်းအနားမဟုတ်ပဲ မိတ်ဆုံပြဲပဲ လုပ်ရမယ်၊ ပိုစတာအပ်ရင် လက်မခံရဘူးဆိုတဲ့ ကန်ႛသတ်ခဵက်တြေ ရြိတဲ့အတြက် လာမဲ့ဘေးေူပးတြေႚဆိုတဲ့ စာတမ်းမဵိြး ရေးပေးမဲ့ ပန်းခဵီဆရာ၊ ဒီဇိုင်းဆရာတြေတောင် ရြာလိုႛ မရဘူးလိုႛလည်း ဆိုပၝတယ်။

ဗဟန်း သာသနာ့ရိပ်သာလမ်းမြာ ရြိတဲ့ ကြယ်လြန်သူ သခင်သိန်းဖေူမင့်ရဲ့ ဇနီး တော်လြန်ရေးရဲမေ ဒေၞခင်ုကည်ုကည်အိမ်မြာလည်း တော်လြန်ရေးရဲဘော်ဟောင်းတြေ လေထီးရဲဘော်ဟောင်းတေနြဲႛ မိသားစုတေရြဲ့ တော်လြန်ရေးနေႛ မိတ်ဆုံစားပြဲကဵင်းပတယ်လိုႛ ဒေၞခင်ုကည်ုကည်ရဲ့သား ဦးဟံသာူမင့်က ေူပာပၝတယ်။

ဦးဟံသာူမင့်            ။ “တော်လြန်ရေးတုန်းက သူတိုႛ အမေတိုႛ မိတ်ဆြေတြေ၊ ဒၝတေပြဲ ခေၞတြေႚ္ဘပီးတော့ စားုကတဲ့သဘောပၝပဲ၊ ဒၝပၝပဲ။ သခင်တင်ူမတိုႛ၊ သခင်လကြြန်းတိုႛ၊ ကဵန်တဲ့ သားသမီးတြေပေၝ့ဗဵာ။ ဆရာဦးလြင် လာပၝတယ်။ အန်ကယ် ကော့ကရိတ် မောင်သိန်းႌြန်ႛလာတယ်၊ ဦးခင်မောင်ဆြေ လာတယ်။ ဦးသန်း္ဘငိမ်းလာတယ်။ ဦးစိန်လြဦးလာတယ်ပေၝ့နော်။ တော်လြန်ရေးတုန်းက သခင်တင်ူမတိုႛဆို လေထီး မဟုတ်ပေမဲ့ ယူဂဵီလုပ်ခဲ့တဲ့ လူတြေပေၝ့နော။ သူတိုႛတေလြည်း ပၝတာပေၝ့။”

စစ်အစိုးရအခေၞ တပ်မတော်နေႛမြာ စစ်အစိုးရခေၝင်းဆောင် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟ကြတော့ ရင့်ကဵက်တဲ့ ဒီမိုကရေစီ တည်ဆောက်ရေးအတြက် အခဵိန်စောင့်ရမြာကို သတိမမေ့လေဵာ့ဖိုႛ ၂၀၁၀ေ႟ြးကောက်ပြဲမြာ ပၝဝင်ယြဉ်ူပိြင်မဲ့ ိံိုင်ငံရေးပၝတီတြေ အနေနဲႛ ဆူပူမလြြံႚဆော်တာ၊ ပုဂ္ဂိြလ်ရေးအရ တိုက်ခိုက်တာတြေ ရြောင်ရြားသင့်သလို တူခားပၝတီတေကြို သိက္ခာမခဵသင့်တဲ့အေုကာင်း ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီရရြိရေးဟာ ဒီနေႛမြာ အစပဵိြးစပဲ ရြိနေသေးတာမိုႛ စိတ်ရြည်ဖိုႛလိုတယ်။ ူမန်မာ့ဆို႟ိုးရြိသလို ခုရေတြင်းတူး ခုရေုကည်သောက်လိုႛ မရဘူးလိုႛ စစ်ဖက်ခေၝင်းဆောင်တြေ၊ ဝန်ဋ္ဌကီးတြေ၊ ဖိတ်ုကားထားသူတြေ သတင်းထောက်တေကြို နေူပည်တော်မြာကဵင်းပတဲ့ တပ်မတော်နေႛ အခမ်းအနားမြာ ေူပာုကားပၝတယ်။

ူပည်ပ သတင်းထောက်တေကြတော့ ူပည်ဝင်ခြင့်ဗီဇာ မရုကလိုႛ နေူပည်တော်ကို မသြားရောကိံိုင်ပၝဘူး။

ဖြဲႚစည်းပုံ အေူခခံဥပဒေကို ူပည်သူက အတည်ူပထြားတာမိုႛ ူပန်လည်သုံးသပ်ဖိုႛ မလိုဘူးလိုႛလည်း ေူပာပၝတယ်။

တခဵိြႚပၝတီတေဟြာ ူပည်ပအတြေးအခေၞတြေနောက်လိုက်္ဘပီး ူပည်ပိံိုင်ငံတေရြဲ့ ႌြန်ုကားခဵက်ကို ရြာုကံနေုကတယ်လိုႛလည်း ေူပာပၝတယ်။

ဒၝနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် KNU ကရင်အမဵိြးသား အစည်းအ႟ုံး ဗဟို အလုပ်အမြဆောင် ကော်မတီဝင် David Taw ကတော့ သူ ႟ြူမင်ပုံကို ေူပာပၝတယ်။

ဒေးဗစ်တော။   ။ “ဒီတော်လြန်ရေးနေႛ မိန်ႛခြန်းနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေြ ေူပာတဲ့အထဲမြာ ဒီဟာက တကယ့် ဒီနဝတရဲ့ mentality ကို သူထုတ်ဖော် ေူပာူပူခင်းပဲ ူဖစ်တယ်။ ဒီမိုကရေစီနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ ိံိုင်ငံရေးပၝတီတေကြ free and fair ူဖစ်ဖိုႛအတြက် ဋ္ဌကိြးစားေူပာဆိုတဲ့ဟာကို ဒီအနောက်ဘက် အင်အားစုတြေ၊ အနောက်ဘကိံိုင်ငံတေကြ စိုးမိုးူခယ်လြယ်တယ်ဆိုတဲ့ အေူပာမဵိြးကို ေူပာခဲ့တယ်။ ဒီဟာတေကြတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဒီ ၁၉၈၄ခိုံြစ် လြတ်လပ်ရေးရတဲ့အခဵိန်က ကဵင့်သုံးခဲ့တဲ့ ဒီ ဒီမိုကရေစီ လမ်းစဉ်ကိုပဲ၊ ူဖစ်စဉ်တေကြိုပဲ ိံိုင်ငံရေးပၝတီ အဖြဲႚအစည်းတေကြ ေူပာဆိုူခင်းပဲ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဒီ အနောက်ဘက် ဒီမိုကရေစီနဲႛ လုံးဝသက်ဆိုင်တာတော့ မဟုတ်ဖူးလိုႛ ကဋ္ဋန်တော်ကတော့ အဲဒီလိုပဲ ေူပာခဵင်တယ်။”

KNU ဗဟို အလုပ်အမြဆောင် ကော်မတီဝင် David Taw က ေူပာသြားတာပၝ။

ူမန်မာစစ်အစိုးရ ူပန်ုကားရေးဝန်ဋ္ဌကီး ဗိုလ်မြြးခဵြပ် ကေဵာ်ဆန်းကတော့ အမေရိကန်သမတ အိုဘားမားဟာ အေူပာင်းအလဲလုပ်မယ်လိုႛ ကတိပေးထားတဲ့အေုကာင်း၊ ူမန်မာိံိုင်ငံကို အမေရိကန် ိံိုင်ငူံခားရေးဌာန တောင်အာရြရေးရာ ႌြန်ုကားရေးမြြး လာရောက်တာဟာ နိဒၝန်းူဖစ်လိမ့်မယ်လိုႛ ထင်ူမင်တဲ့အေုကာင်း သတင်းထောက်တေကြို နေူပည်တော်မြာ ေူပာုကားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ အမေရိကန်နဲႛ မဆက်ဆံခဵင်တဲ့အတြက် သဘောထား တင်းမာနေတာလိုႛလည်း ေူပာုကားပၝတယ်။

2025 M Street NW
Washington, DC 20036
+1 (202) 530-4900
burweb@rfa.org