အမေရိကန်ရောက် ူမန်မာကလေးငယ်မဵား ခဲဆိပ်သင့်မြ တိုင်းရင်းဆေး ိံြစ်မဵိြးကို သံသယရြိ

• 
  2009-03-26

ူမန်မာအမဵားစု အေူခခဵနေထိုင်တဲ့ အမေရိကန်ူပည်ထောင်စု အင်ဒီယားနားူပည်နယ် ဖိုႛတ်ဝိန်း္ဘမိြႚက ကလေးသူငယ်တေအြုကား ခဲဆိပ်သင့်တာတြေ တြေႚရြိခဲ့္ဘပီးတဲ့နောက် အခုလို တားူမစ်ခဵက်တြေ ထုတ်ူပန်လာတာလိုႛ ဖိုႛတ်ဝိန်းနေတဲ့ ူမန်မာတေကြ RFA ကို ေူပာပၝတယ်။
ဖိုႛတ်ဝိန်း္ဘမိြႚက ူမန်မာတဦးက အခုလိုေူပာူပပၝတယ်။

ူမန်မာတဦး။    ။ “အရင်တုန်းက ခဲဆိပ်သင့်တာက အဲလိုမဵိြးပေၝ့၊ အစားအစာကလိုႛ ေူပာတာပဲ။ အစားအသောက်ကလိုႛ ေူပာတယ်။ အခု ဒီမြာကတော့ ဒီ ဆေးဝၝးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဒီမြာ တခၝ စာတြေ ဘာတေနြဲႛ ကပ်ထားတယ်လေ၊ သူတိုႛတြေ၊ ကဵန်းမာရေးအဖြဲႚက။ ဆိုတော့ အဲဒီ ကလေး ဝမ်းပုပ်ခဵဆေးမြာ အဲဒီဆေးကနေ ူဖစ်တယ်ပေၝ့။ ဒီဝမ်းပုပ်ခဵဆေးက ဥပမာပေၝ့၊ ဟို လသားတိုႛ၊ တိံြစ်သားလောက် အဲလိုမဵိြးတေပြဲ သုံးတာ မဵားတယ်လေ။”

ူပည်နယ်ကဵန်းမာရေးဌာနက ဆေးတံဆိပ်နဲႛအတူ တားူမစ်လိုက်တဲ့ ကလေး ဆေး ိံြစ်မဵိြးကတော့ ဒေၞတြေး ဂေၝမုတ္ဇဆေးနဲႛ ဒေၞကဵင် သူငယ်နာ ဝမ်းိုံတ်ဆေးတြေ ူဖစ်ပၝတယ်။

Image: Fort Wayne-Allen County Department of Health)

ဒီဆေး ိံြစ်မဵိြးဟာ ကလေးသူငယ်ကဵန်းမာရေးနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ူမန်မာမိသားစု အမဵားစု အိမ်သုံး ဆေးအူဖစ် ဆောင်လေ့ရြိတဲ့ ဆေးူဖစ်ပၝတယ်။ ဒေၞတြေး ေ၈ၝမုတ္ဇဆေးမြာ ခဲဓာတ်ဟာ အမေရိကန် ဆေးဝၝးဌာနက ခြင့်ူပတြဲ့ ပမာဏထက် အဆ ၂၀၀ ကေဵာ် ပၝဝင်န္ဘေပီး ဒေၞကဵင် သူငယ်နာဆေးမြာတော့ စိန်ူဖပြမာဏ အေူမာက်အူမားပၝနေတယ်လိုႛ အရေအတြက်နဲႛတကြ ဖော်ူပထားပၝတယ်။

ူမန်မာအစိုးရ ကဵန်းမာရေးဝန်ဋ္ဌကီးဌာန တိုင်းရင်းဆေးဌာနကို RFA က ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဲ့ရာမြာ ဒီဆေးတေဟြာ ၂၀၀၈ အရင်ကထုတ်တဲ့ ဆေးတြေ ူဖစိံိုင်ေုကာင်း၊ ၂၀၀၇ ိံြစ်ကုန်က စ္ဘပီး ခဲ၊ ူပဒၝးနဲႛ ဓာတ်သတ္ဇြ ပၝဝင်တဲ့ ဆေးဝၝးတေကြို မြတ်ပုံတင်ရောင်းခဵခြင့် ပိတ်ပင်ထားေုကာင်း ညြန်ုကားရေးမြြးခဵြပ် ဒေၝက်တာ ဦးတင်ညြန်ႛက ေူပာပၝတယ်။

ဒေၝက်တာ တင်ႌြန်ႛ။    ။ “ကဋ္ဋန်တော် စ္ဘပီးတော့ တာဝန်ယူတဲ့အခဵိန်က စ္ဘပီးတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အဲဒီ အာဆင်းနစ်နဲႛ ဆေးဒန်းပေၝ့၊ ဆေးဒန်းနဲႛ lead ပၝတဲ့ ဆေးကို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ခြင့်မူပြတော့ဘူး။ အဲဒၝ အရင်တုန်းက ရြိခဲ့တဲ့ဥင်္စာတေကြို သုံးမိလိုႛပဲ ထင်တယ်။ ကဋ္ဋန်တော်ရောက်တာ ိံြစိံြစ်ကေဵာ်သြား္ဘပီ။ ိံြစိံြစ်ကေဵာ်တဲ့အတြင်းမြာ လုံးဝ ကဋ္ဋန်တော် ဒီဟာတေကြို မြတ်ပုံတင် မပေးတော့ဘူး။ ဆေးဒန်းခေၞတာပေၝ့၊ အာဆင်းနစ် ပၝတဲ့ဥင်္စာ၊ lead ပၝတဲ့ဥင်္စာ၊ mercury ပၝတဲ့ ဥင်္စာ၊ နောက် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ေ႟တြိုႛဘာတိုႛ ထည့်တဲ့ ဥင်္စာတြေ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ လုံးဝ မြတ်ပုံတင် မပေးတော့ဘူး။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အခုလောလောဆယ် လက်ရြိ ဈေးကြက်ထဲမြာ ရြိတဲ့ဥင်္စာတြေ မဟုတ်ဖူးထင်တယ်။ ဟိုတုန်းက ဥင်္စာတေပြဲ ူဖစ်လိမ့်မယ်။”

(Image: Fort Wayne-Allen County Department of Health)

ဒီဆေးဝၝး ိံြစ်မဵိြးမြာ ခဲနဲႛ စိန်အဆိပ်ပၝဝင်မနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အင်ဒီယားနား ူပည်နယ်မြာရြိတဲ့ St. Joseph Community Health Foundation ၊ ူပည်နယ်ကဵန်းမာရေးဌာနနဲႛ အမေရိကန်ဗဟိုအစိုးရ ကူးစက် ရောဂၝထိန်းခဵြပ်ရေးဌာနတေကြ ပဏာမ စမ်းသပ်ထားတာူဖစ်္ဘပီး ဒုက္ခသည် ကလေးမိသားစုတေအြုကား ခဲဆိပ်သင့်မနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အဓိက အေုကာင်းရင်းကိုတော့ နောက်လမြာ အသေးစိတ် ထုတ်ူပန်မယ်လိုႛ RFAက စုံစမ်းသိရပၝတယ်။

အမေရိကန်ူပည်ထောင်စု အင်ဒီယားနား၊ အီလီံြိြက်၊ ကင်တာကီ၊ အိုဟိုင်းအိုး၊ မစ်ခဵီဂန်၊ မင်္စဆူရီ စတဲ့ ူပည်နယ်တေကြ ဒုက္ခသည်တေအြုကား ခဲဆိပ်သင့် ကလေးသူငယ် အရေအတြက်ဟာ ၁၂၀၀၀ ရြိတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။