လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့်အဖြဲႛဋ္ဌကီးနဲႚ အာရလြူႛအခြင့်ရေး ကော်မရြင်ရဲႚအူမင်

AI အဖြဲႛဋ္ဌကီးရဲႛ ေူပာခြင့်ရသူ မင်္စတာ Benjamin Zawacki က စစ်အစိုးရအာဏာပိုင်တေရြဲႛ လုပ်ရပ်ကို အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာလြတ်ူငိမ်းခဵမ်းသာခြင့်အဖြဲႛုကီး အနေနဲႛ ဝေဖန်ရြႛံခဵပၝတယ်။ အာဏာပိုင်တြေ အနေနဲႛ ၆၅ ိံြစ် ၈၈ မဵိြးဆက် ကေဵာင်းသားတေကြို ူပစ်ဒဏ်စီရင် တာနဲႛ အားမရသေးဘဲ မိသားစုနဲႛ မိတ်တြေ ထောင်ဝင်စာ မတြေႛိံိုင်အောင် ဝေးလံတဲ့ နယ်တေကြို ပိုႛလိုက်တာူဖစ်ပၝတယ်လိုႛေူပာသြားပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရအနေနဲႛ ဒီမိုကရေစီအရေး လြပ်ရြားသူတေကြို ိံြတ်ဆိတ်သြားအောင် လုပ်မယ်ဆိုတဲ့ ရည်ရြယ်ခဵက်အတြက် ထောင်ခဵလိုက်တာနဲႛတင် ူပည့်စုံနေပေမယ့် အခုလို ဝေးလံတဲ့ နယ်ထောင်တေကြို ပိုႛတာဟာ အခြင့်အရေး ထိခိုက်နစ်န္ဘာပီးသူတေကြို ထပ်မံစော်ကားရာ ရောက်ပၝတယ်လိုႛလည်း AI အဖြဲႛဋ္ဌကီးက ေူပာပၝတယ်။

ဒၝဟာ အာဏာပိုင်တေရြဲႛ ရက်စက်မကြို ူပသလိုက်တာူဖစ်္ဘပီး လူမဆန်တဲ့လုပ်ရပ်လိုႛ ိံိုင်ငံတကာ လူသားခဵင်းစာနာမဆြိုင်ရာ အသိုင်းဝိုင်းက ူမင်ပၝတယ်။ ဒီလုပ်ရပ်ဟာ စောစောက ေူပာခဲ့သလို လူႛအခြင့်ရေး ထိခိုက်နစ်နာထား္ဘပီးသူတေကြို အမြန်တကယ် စော်ကားလိုက်တာပၝလိုႛ မင်္စတာ Zawacki က ေူပာသြားပၝတယ်။

အာရလြူႛအခြင့်ရေးကော်မရြင် AHRC ကတော့ စစ်အစိုးရအာဏာပိုင်တေဟြာ တည်ဆဲ အကဵဉ်း ထောင်ူပဌာန်းခဵက်ကို ဆက်္ဘပီး ခဵိြးဖောက်နေတာပဲလိုႛ ဝေဖန်လိုက်ပၝတယ်။

၈၈ မဵိြးဆက် ကေဵာင်းသား ခေၝင်းဆောင်တေဆြိုရင် စီရင်ခဵက်ခဵိံိုင်တဲ့ အမကြ ၂ မပြဲ ရြိသေးတဲ့အတြက် ကဵန်တဲ့ အမြတေကြို ဆက်စစ်ဖိုႛ ရြိန္ဘေပီး ဆက်စစ်မယ်ဆိုရင် တကြဲတူပားစီူဖစ်နေတဲ့ အတြက် တရားရေးဆိုင်ရာ ူပဌာန်းခဵက်နဲႛ မညီတဲ့လုပ်ရပ်လိုႛ AHRC ေူပာခြင့်ရသူ ဦးမင်းလြင်ဦးက ေူပာပၝတယ်။

ဦးမင်းလြင်ဦး။    ။ "ထောင်ဒဏ် ၆၅ ိံြစ်ခဵလိုက်တာက အီလက်ထရောနစ်ဆိုင်ရာ ဥပဒေနဲႛ အသင်းအဖြဲႛဆိုင်ရာ ဥပဒေ ၂ ခုပဲရြိပၝသေးတယ်၊ စြဲထားတဲ့အမြတြေ ကဵန်ပၝသေးတယ်၊ အမြတြေ စစ်ဆေး္ဘပီးတဲ့အခဵိန်ထိ မစောင့်ပဲ အခုလို ထောင်တြေေူပာင်းတာဟာ တမင်သက်သက် ကေဵာင်းသားတေနြဲႛ မိသားစုတေကြိုပၝ ပင်ပန်းဆင်းရဲူဖစ်စေတယ်၊ နောက်္ဘပီး အမြတေကြို ဆက်လက် စစ်ဆေးမယ်ဆိုရင်လည်း တကြဲတူပားစီ ူဖစ်နေတဲ့အတြက် ူပစ်မဆြိုင်ရာ ကဵင့်ထုံးအရရော၊ တရားရုံးမဵားဆိုင်ရာ လက်စြဲအရပၝ ဘယ်လိုမြ ဆက်လက်စစ်ဆေးလိုႛ မူဖစိံိုင်တဲ့အေူခအနေတေကြို ကဵနော်တိုႛတြေႛရတယ်။"

တဆက်ထဲမြာပဲ မိသားစုတေနြဲႛဝေးရာ နယ်အကဵဉ်းထောင်တေကြို ေူပာင်းရြေႛတာဟာလည်း တည်ဆဲ ူပဌာန်းခဵက်ကို ခဵိြးဖောက်လိုက်တာလိုႛလည်း အာရလြူႛအခြင့်ရေးကော်မရြင်က ဦးမင်းလြင်ဦးက သုံးသပ်ဝေဖန်လိုက်ပၝတယ်။ 

ဦးမင်းလြင်ဦး။    ။ "ဒီလို ူပစ်ဒဏ်ခဵ္ဘပီးတဲ့သူတေကြို မိသားစုနဲႛ နီးတဲ့ဒေသရြိ အကဵဉ်းထောင်တေမြြာသာ ထားရမယ်ဆိုတဲ့ ူပဌာန်းခဵက်ရြိပၝတယ်။ အကဵဉ်းသားတေရြဲႛ နေထိုင်ရေးနဲႛ မိသားစုတေနြဲႛ ဆက်သြယ်ရေးအဆင်ေူပအောင် အဂဿလိပ်လက်ထက်က  ူပဌာန်းခဲ့တဲ့ အကဵဉ်းထောင်လက်စြဲဟာ အခုအခဵိန်ထိ အသုံးူပြနေဆဲူဖစ်တယ်။ အကဵဉ်းထောင်လက်စြဲမြာပၝတဲ့ ူပဌာန်းခဵက်တေကြို ကဵြးလြန်္ဘပီး အခုလိုပိုႛလိုက်တာဟာ ကဵနော်တိုႛ AHRC အနေနဲႛ ကေဵာင်းသားခေၝင်းဆောင် တေကြိုလည်းကောင်း၊ ဒီမိုကရေစီရေး လြပ်ရြားသူတေကြို လည်းကောင်း လြန်စြာ စိုးရိမ်မကင်းူဖစ်တယ်။ နောက်္ဘပီး ူပစ်မြတြေ မဆုံးခင်မြာ ထောင်အသီးသီးကို ရြေႛေူပာင်းလိုက်တာလည်း ူပဌာန်းဥဒေတေနြဲႛ တရားရုံးမဵားလက်စြဲမြာပၝတဲ့ ူပဌာန်းခဵက်တေကြို အတိအလင်း ကဵြးလြန်လိုက်တာူဖစ်တယ်။"