ူမန်မာိံိုင်ငံတြင် ေူမူမၟြပ်မိုင်းေုကာင့် သေဆုံးသူ တိံြစ်အတြင်း ိံြစ်ဆတိုး
2008.12.09
စစ်အစိုးရတပ်များ ထောင်ထားသော မြေမြုပ်မိုင်းများကို ပြန်လည် တူးဖော်ပြီးနောက်တွေ့ရစဉ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ေူမူမၟြပ်မိုင်းဒဏ်ေုကာင့် သေဆုံးရသူဦးရေဟာ တိံြစ်အတြင်း ိံြစ်ဆတိုးလာတယ်လိုႛ ကမႝာလုံးဆိုင်ရာ ေူမူမၟြပ်မိုင်း စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚရဲ့ ၂၀၀၈ ခိုံြစ် အစီရင်ခံစာက ဒီဇင်ဘာ ၉ရက် ဒီကနေႛ ဖော်ူပလိုက် ပၝတယ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ စစ်အစိုးရတပ်နဲႛ လူမဵိြးစုလက်နက်ကိုင်အဖြဲႚတြေ ိံြစ်ဖက်လုံးက ေူမူမၟြပ်မိုင်းတြေ ဆက်လက်သုံးစြဲနေတာေုကာင့် ၂၀၀၆ ခိုံြစ်တုန်းက ေူမူမၟြပ်မိုင်းေုကာင့် သေဆုံးသူ အယောက် ၂၀ ရြိခဲ့ရာက ၂၀၀၇ ခိုံြစ်မြာ သေဆုံးသူ ၄၇ ယောက် ရြိခဲ့တယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ္ဘပီးတော့ ေူမူမၟြပ်မိုင်း ေုကာင့် ဒဏ်ရာရသူပေၝင်း ၃၃၈ ယောက်ရြိတဲ့အတြက် ၂၀၀၆ ခိုံြစ်ကထက် ၁၁၅ ယောက် ပိုမဵားလာ တယ်လိုႛ အစီရင်ခံစာမြာ ဖော်ူပထားပၝတယ်။
ေူမူမၟြပ်မိုင်းစောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚရဲ့ သုတေသနဆိုင်ရာ ညၟိံိြင်းဆောင်႟ြက်ရေးမြြး မိုစာ ပေၝင်ဆူဝမ် က ေူပာဆိုရာမြာ- ကမႝာမြာ ေူမူမၟြပ်မိုင်းသုံးစြဲတဲ့ အစိုးရဆိုလိုႛ မရြိသလောက် ူဖစ်နေပၝ္ဘပီ၊ ဒၝပေမဲ့ ကဵယ်ကဵယ်ူပန်ႛူပန်ႛ ဆက်လက်သုံးစြဲနေသေးတဲ့ လက်တဆုပ်စာိံိုင်ငံတေထြဲမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ပၝဝင်ပၝတယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။
အခုလို ေူမူမၟြပ်မိုင်းေုကာင့် သေဆုံးိံြန်း တိုးတက်လာတာဟာ သတင်းအခဵက်အလက်တြေ ပို္ဘပီး ရရြိလာတာကတေုကာင်း ူဖစ်ပေမဲ့ သေဆုံးသူစာရင်းထဲမြာ စစ်အစိုးရ စစ်တပ်က သေဆုံးသူတေကြို ထည့်သြင်း မထားပဲ အရပ်သားတေသြာ ပၝဝင်တာေုကာင့် အမြန်တကယ် သေဆုံးိံြန်းဟာ တကယ်လည်း ပို္ဘပီးမဵားပၝတယ်လိုႛ ပေၝင်ဆူဝမ်က ဆိုပၝတယ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ အရပ်သားတေဟြာ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖြဲႚတေရြဲ့ တိုက်ပြဲတြေုကားမြာ ုကားညပ်ခုံကရ္ဘပီး ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက် လူႛအခြင့်အရေး ဖောက်ဖဵက်တာတေကြိုလည်း ခံစားုကရပၝတယ်။ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခ ူဖစ်ပြားနေတဲ့ဒေသတေမြြာ စစ်အစိုးရတပ်ဖြဲႚတေကြ လယ်ကြင်းတေတြဝိုက်နဲႛ လူသြားလမ်းတေမြြာ ေူမူမၟြပ်မိုင်းတြေ ထောင်ထားုကပၝတယ်။ အဲဒီဒေသမြာ လူတြေ ငတ်ူပတ်္ဘပီး မနေိံိုင်အောင် လုပ်တာူဖစ်ပၝတယ်။ အဲဒၝအူပင် အကဵဉ်းသားတေကြိုလည်း လူသား မိုင်းရြင်းကိရိယာအနေနဲႛ အသုံးူပတြဲ့ သတင်းတေလြည်း ရရြိတယ်လိုႛ ေူမူမၟြပ်မိုင်း စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚက ဆိုပၝတယ်။
ူမန်မာိံိုင်ငံဟာ ၁၉၉၇ခိုံြစ် မိုင်းဖဵက်သိမ်းရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ သဘောတူညီခဵက်ကို လက်မြတ်မရေးထိုးခဲ့ပၝဘူး။
ေူမူမၟြပ်မိုင်းစောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚဟာ ကနေဒၝိံိုင်ငံ မိုင်းကိင်္စဆောင်႟ြက်ရေးအဖြဲႚ၊ ိံိုင်ငံတကာ မသန်စြမ်းသူမဵားအဖြဲႚ၊ HRW လူႛအခြင့်အရေးစောင့်ုကည့်အဖြဲႚနဲႛ နော်ဝေိံိုင်ငံ လူထုကူညီရေးအဖြဲႚ ဆိုတဲ အဖြဲႚလေးဖြဲႚက ပုဂ္ဂိြလ်တြေ ပၝဝင်ဖြဲႚစည်းထားတဲ့ အဖြဲႚူဖစ်ပၝတယ်။ တကမႝာလုံးမြာ ၂၀၀၇ ခိုံြစ်က ေူမူမၟြပ်မိုင်းေုကာင့် ထိခိုက်သူ ငၝးထောင်ကေဵာ်ရြိခဲ့္ဘပီး အဲဒီထဲက ၁၄၀၀ လောက် သေဆုံးခဲ့ပၝတယ်။
