ဇာဂနာိံြင့် နေဘုန်းလတ်ကို သတင်းစာဆရာမဵားအဖြဲႚ ဆုခဵီးူမၟင့်ရန် လဵာထား

• 
  2008-12-03

ဆုအမဵိြးအစားကို သုံးမဵိြးသုံးစားခြဲထား္ဘပီး ကြန်ပဵတြာ online ကနေ သတင်းပေးပိုႛတာ ထားူမစ်ခံရတဲ့ ဆိုင်ဘာပညာရြင်မဵားစာရင်းမြာ ကိုဇာဂနာနဲႛ ကိုနေဘုန်းလတ်တိုႛကို ဆုခဵီးူမၟင့်ဖိုႛ လဵာထားတာ ူဖစ်ပၝတယ်။

ဆုခဵီးူမၟင့်ခံရသူစာရင်းကို ဒီဇင်ဘာလ ၄ရက် ုကာသပတေးနေႛမြာ ေုကည္ဘာပီး ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး ိံိုဘယ်ဆုရြင် Shirin Ebadi က ဆုခဵီးူမၟင့်ဖိုႛ စီစဉ်ထားပၝတယ်။

ပထမအမဵိြးအစားဟာ သတင်းလြတ်လပ်ခြင့်အတြက် လုပ်ကိုင်ဆောင်႟ြက်တဲ့အတြက်နဲႛ အေူခခံမူ သဘောတရားထားရြိတဲ့ သတင်းစာဆရာတေအြတြက် ူဖစ်ပၝတယ်။

ဒုတိယအမဵိြးအစားကတော့ အမဵားူပည်သူကို သတင်းပေးခြင့်ရြိတာနဲႛ ူဖစ်ရပ်တေကြို ူပည်သူတေကြ မူပတ်သတင်းပေးခြင့် ရြိတာအတြက် တိုက်ပြဲဝင်တဲ့ သတင်းမီဒီယာ အမဵိြးအစား ူဖစ်ပၝတယ်။

ကိုဇာဂနာနဲႛ ကိုနေဘုန်းလတ်တိုႛကို ဆုခဵီးူမၟင့်ဖိုႛ လဵာထားတဲ့ တတိယအမဵိြးအစား ကတော့ စောစောက ေူပာခဲ့တဲ့ ကြန်ပဵတြာ online ကနေ သတင်းပေးပိုႛတာ တားူမစ်ခံရတဲ့ ဆိုင်ဘာပညာရြင်တေကြို ခဵီးူမၟင့်တဲ့ အမဵိြးအစား ူဖစ်ပၝတယ်။

ပထမအမဵိြးအစား ဆုအတြက် အဂတိလိုက်စားမြ သတင်းကိုစုံစမ်းဖော်ထုတ်္ဘပီး သတင်းရေးသားမနြဲႛ ဒီံြစ်အောက်တိုဘာလမြာ ထောင်ဒဏိံြစိံြစ် ခဵမြတ်ခံရတဲ့ ဗီယက်နမ်က သတင်းထောက် Nguyen Viet Chan နဲႛ တမီလ်နယ်ေူမက သီရိလကဿာစစ်တပ် ထိုးစစ်အေုကာင်း ရည်ႌြန်းရေးသားမနြဲႛ အဖမ်းဆီးခံနေရတဲ့ တမီးလ် သတင်းထောက် J.S. Tissainayagam တိုႛကို လဵာထားစာရင်းမြာ ပၝဝင်ပၝတယ်။

သတင်းတင်ူပခြင့် တိုက်ပြဲဝင်သူတေအြတြက် ခဵီးူမၟင့်ဖိုႛ အမေရိကန်ူပည်ထောင်စုက Democracy Now နဲႛ အီရနိံိုင်ငံက WeChange.org တိုႛဟာလည်း လဵာထားစာရင်းမြာ ပၝဝင်ပၝတယ်။

ူပင်သစိံိုင်ငံအေူခစိုက် RSF နယ်စည်းမူခား သတင်းစာဆရာမဵားအဖြဲႚကနေ ကိုဇာဂနာနဲႛ ကိုနေဘုန်းလတ်တိုႛကို ဆုခဵီးူမၟင့်ဖိုႛ ဘာေုကာင့်လဵာထား ရပၝသလဲလိုႛ ပၝရ္ဘီမိြႚ RSF ႟ုံး အာရြ-ပစိဖိတ်တာဝန်ခံ Vincent Brossel ကို အာအက်ဖ်အေက ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဲ့ပၝတယ်။

ရြင်းရြင်းလေးပၝ။ ဇာဂနာက ထင်ရြားကေဵာ်ုကားတဲ့ ဟာသပညာရြင်နဲႛ ဘလော့ဂၝတယောက် ူဖစ်ပၝတယ်။ နေဘုန်းလတ်ကတော့ အရေးပၝတဲ့ လူငယ် ဘလော့ဂၝတယောက်ပၝ။ သူတိုႛိံြစ်ယောက်စလုံး ိံြစ်ရြည်ထောင်ဒဏ်တြေ ခဵမြတ်ခံရပၝတယ်။ ထောင်ဒဏ် ၁၅ိံြစ်ထက်ပိုခဵမြတ်ခံရ္ဘပီး ဇာဂနာကို နောက်ထပ် ထောင်ဒဏ် ၁၅ိံြစ်ထပ်ခဵ၊ နေဘုန်းလတ်ကို ထောင်ဒဏ် အိံြစ်၂၀ ခဵမြတ်ပၝတယ်။ သူတိုႛဟာ ရာဇဝတ်မြ ကဵြးလြန်သူတြေ မဟုတ်ုကပၝဘူး။ သူတိုႛအလုပ်ပဲ သူတိုႛလုပ်ုက္ဘပီး သူတိုႛတိုင်းူပည်က လူတေကြို အထောက်အကူပေးုကတာပၝ။ ဘလော့ရေးတယ်၊ အူပင်ကိုသတင်းရေး္ဘပီး နာဂစ်မုန်တိုင်းဒုက္ခသည်တေကြို အကူအညီပေးတာ၊ ၂၀၀၇ စက်တင်ဘာဆ္ဋိံူပပြဲမြာ ိံြိမ်နင်းခံရတဲ့ဘက်က အကူအညီပေးုကတာပၝ။ ဒီတော့သူတိုႛဟာ သတင်းလြတ်လပ်ခြင့် သူရဲကောင်းတြေ ူဖစ်ထိုက်ပၝတယ်။ သူတိုႛဟာ သူရဲကောင်းတေပြၝလိုႛ ေူပာုကားပၝတယ်။

ကိုနေဘုန်းလတ်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ သတင်းအခဵက်အလက် နည်းပညာ တိုးတက်စေခဵင်တဲ့ လူငယ်ဘလော့ဂၝ ူဖစ်တယ်လိုႛ Vincent Brossel ကဆက်ေူပာပၝတယ်။

သူဟာ ဘလော့ဂၝူဖစ်လိုႛ အစိုးရကသူႛကို မဋ္ဌကိြက်တာသက်သက်ပၝပဲ။ ူမန်မာလူငယ်တေရြဲ့ အေူခအနေတေကြို သူႛ ဘလော့မြာ ရေးတာပၝ။ သူဟာ ရာဇဝတ်သား လုံးဝမဟုတ်ပဲ ထောင်ဒဏ် အိံြစိံြစ်ဆယ် ခဵမြတ်ခံရ္ဘပီး ဝေးလံတဲ့ ကရင်ူပည်နယ်က ထောင်ကို အပိုႛခံရတာပၝလိုႛ ေူပာသြားတာပၝ။

အင်းစိန်ထောင် သီးသန်ႛတရား႟ုံးတေကြနေ မုကာခင်က စီရင်ခဵက်တေခြဵမြတ်တာတေကြို ုကည့်ရင် ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ လြတ်လပ်စြာ ထုတ်ဖော်ေူပာုကားခြင့် ဒၝမမြဟုတ်

သတင်းလြတ်လပ်ခြင့်ကို လက်ခံတာလည်း မရြိ၊ လေးစားတာလည်း မရြိ၊ အကာအကြယ် ပေးတာလည်း မရြိဘူးလိုႛ Vincent Brossel က ေူပာပၝတယ်။

သူတိုႛဟာ အင်မတန်လည်း အံ့ုသစရာကောင်း၊ အင်မတန်လည်း ထိတ်လန်ႛစရာကောင်းတဲ့ ူပစ်ဒဏ်တြေ ခဵမြတ်နေပၝတယ်။ ထင်ူမင်ခဵက်ပေး႟ုံ၊ ဆောင်းပၝးရေး႟ုံ၊ ကဗဵာရေး႟ုံနဲႛ လူတေကြို ထောင်ဒဏ် ၄၅ိံြစ်၊ ၁၅ိံြစ်၊ အိံြစ် ၂၀ခဵတာ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ သတင်းစာဆရာတြေ ဘလော့ဂၝတေနြဲႛ ကဗဵာဆရာတေကြို ဘယ့်လောက် ရက်ရက်စက်စက် ိံြိမ်နင်းနေတာ ဆိုတာကို ူပသလိုက်တာပဲလိုႛ Vincent Brossel က ေူပာသြားတာူဖစ်ပၝတယ်။