ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားလြတ်ေူမာက်ရေး လက်မြတ်ရေးထိုး လြပ်ရြားမစြတင်

• 
  2009-03-13

၂၀၀၉ခိုံြစ် မတ်လ ၁၃ရက်နေႛ ဒီကနေႛကနေ ၂၀၀၉ခိုံြစ် မေလ ၂၄ရက်နေႛအထိ ၇၄ရက်ဋ္ဌကာ တကမႝာလုံးအတိုင်းအတာနဲႛ ိံိုင်ငံပေၝင်းစုံက ိံိုဘယ်္ဘငိမ်းခဵမ်းရေး ဆုရြင် ဒေၞအောင်ဆန်းစုဋ္ဌကည် အပၝအဝင် ူမန်မာ့ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ လြတ်ေူမာက်ရေး တောင်းဆိုတဲ့ သဘောတူ လက်မြတ်ပေၝင်း ရြစ်သိန်း ရြစ်သောင်း ရြစ်ထောင် ရြစ်ရာ ရြစ်ဆယ့်ရြစ်ခု အထိရအောင် ရြစ်လေးလုံး အရေးတော်ပုံ အထိမ်းအမြတ်အူဖစ်လည်း လြပ်ရြားဋ္ဌကမြာူဖစ်ပၝတယ်။ မေလ ၂၄ရက်နေႛဟာလည်း ဒေၞအောင်ဆန်းစုဋ္ဌကည်ကို နေအိမ် အကဵယ်ခဵြပ် ေူခာကိံြစ်ူပည့်တဲ့ နေႛလည်း ူဖစ်ပၝတယ်။

ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို ခဵက်ခဵင်းလြတ်ပေးဖိုႛ တောင်းဆိုတဲ့ ကမႝာလုံးဆိုင်ရာ လက်မြတ်ရေးထိုး လြပ်ရြားမမြြာ ူမန်မာိံိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီ ူပြူပင်ေူပာင်းလဲရေးအတြက် ထောက်ခံ လြပ်ရြားတဲ့ ိံိုင်ငံတကာ အဖြဲႚအစည်းပေၝင်း ၁၆၇ဖြဲႚက ပူးပေၝင်း္ဘပီး ိံိုင်ငံ ၂၄ိံိုင်ငံမြာ လြပ်ရြားဋ္ဌကမြာူဖစ်ပၝတယ်။

အဆိုပၝ လက်မြတ်ရေးထိုးတဲ့ တောင်းဆိုခဵက်တေကြို ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် မင်္စတာဘန်ကီမြန်းဆီကို တိုက်႟ိုက် ပေးပိုႛမြာ ူဖစ်္ဘပီး ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို အူမန်ဆုံးလြတ်ပေးဖိုႛ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲႛ ူမန်မာအာဏာပိုင်တေကြို ဖိအားပေးဖိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို ခဵက်ခဵင်း ရပ်တန်ႛဖိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်း အမဵိြးသား ူပန်လည် သင့်ူမတ်ရေးနဲႛ ဒီမိုကရေစီ ဖော်ဆောင်ရေးမြာ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲႛ ပို္ဘပီး ဖိအားပေးလုပ်ဆောင်ဖိုႛ စတဲ့အခဵက်တြေ ပၝဝင်္ဘပီး

တကမႝာလုံး အတိုင်းအတာအနေနဲႛ တောင်းဆိုဋ္ဌကမြာူဖစ်တယ်လိုႛ ဦးဆောင် လြပ်ရြားသူတေကြ ေူပာပၝတယ်။

ဒီလိုတောင်းဆို လြပ်ရြားမအြတြက် ူမန်မာအစိုးရအနေနဲႛလည်း လဵစ်လဵြ႟ထြားလိုႛ ရမြာမဟုတ်ဘူးလိုႛ ကမ်ပိန်းကို ဦးဆောင်လြပ်ရြားသူ ဦးစိုးအောင်က ေူပာပၝတယ်။

ဦးစိုးအောင်။    ။ “ကမႝာ့ ကုလသမဂ္ဂ အပၝအဝင် ိံိုင်ငံတကာကပၝ ဒီလို ဖိအားပေး္ဘပီး တောင်းဆိုနေတဲ့အခဵိန်မြာ ဒီ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား လြတ်ေူမာက်ရေး အသံတေကြို ဒီကုလသမဂ္ဂ အပၝအဝင်ပေၝ့နော်၊ ဒီ ိံိုင်ငံတကာ မိသားစု အထူးသူဖင့် အာဆီယံိံိုင်ငံတေကြပၝ ပို္ဘပီးတော့ ထိထိရောက်ရောက် တောင်းဆိုလာုကလိမ့်မယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်တော် မ္တေွာ်လင့်ပၝတယ်။ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ အာဆီယံ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးမြာလည်း ူမန်မာိံိုင်ငံရေးက အာဆီယံ ိံိုင်ငံတေထြဲမြာ လုံးဝ လဵစ်လဵထြားလိုႛ ရတဲ့ အရေးကိင်္စ မဟုတ်ဖူးဆိုတဲ့ဟာကို ိံိုင်ငံတော်တော်မဵားမဵားက လက်ခံေူပာဆို္ဘပီးတော့မြ ဒီအိမ်ရြင်အူဖစ် ကဵင်းပတဲ့ ထိုင်းိံိုင်ငံ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ်ကပၝ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛလို ဒီမိုကရေစီရေး လြပ်ရြားသူတေနြဲႛ တြေႚ္ဘပီးတော့ ဆက်လက် ဋ္ဌကိြးပမ်း ဆောင်႟ြက်သြားပၝမယ်လိုႛ ေူပာခဲ့တာ ရြိပၝတယ်။ အဲဒၝေုကာင့်မိုႛလိုႛ ဒီ နအဖ စစ်အစိုးရက ဒီအသံတေကြို မလြဲမသြေ ဖယ်နေလိုႛ မရပဲနဲႛ လက်ခံလ္ဘာပီးတော့မြ ဒီကိင်္စကို စဉ်းစားလာရလိမ့်မယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ မ္တေွာ်လင့်ပၝတယ်။”

ကမႝာလုံးဆိုင်ရာ ူမန်မာိံိုင်ငံ အကဵဉ်းသားမဵား လြတ်ေူမာက်ရေး လက်မြတ်ရေးထိုးလြပ်ရြားမြ ကမ်ပိန်း စတင်ဖြင့်တဲ့နေႛအနေနဲႛ ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက်္ဘမိြႚ ိံိုင်ငူံခားသတင်းထောက်မဵား႟ုံးမြာ ကမ်ပိန်းလြပ်ရြားသူတေကြ သတင်းစာရြင်းလင်းပြဲကို ကဵင်းပူပလြုပ်ပၝတယ်။ အခမ်းအနားမြာ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားဟောင်း ိံြစ်ဦးက သူတိုႛရဲ့ ထောင်တြင်းအတြေႚအဋ္ဌကံြတေကြို ရြင်းလင်း ေူပာူပခဲ့ပၝတယ်။ ထိုင်းိံိုင်ငံ လူႛအခြင့်အရေး ကော်မရြင်႟ုံးက တြဲဖက် အထြေထေအြတြင်းရေးမြြး ကိုယ်တိုင် တက်ရောက် လက်မြတ်ထိုးခဲ့တယ်လိုႛ ဦးစိုးအောင်က ဆက်ေူပာပၝတယ်။

ဦးစိုးအောင်။    ။ “ထိုင်းိံိုင်ငံ လူႛအခြင့်အရေး ကော်မရြင်က ဒီ တြဲဖက် အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြးပေၝ့နော် ခြန် ဝိရ ဝိုရာဝစ်လိုႛ ခေၞပၝတယ်။ သူကိုယ်တိုင်က လ္ဘာပီးတော့မြ တက်တက့်က့ကနဲႛ ကင်ပိန်းအေုကာင်း ဆြေးေိံြးသြားတဲ့အူပင် သူႛရဲ့ အတြေႚအုကံြတေနြဲႛပၝ ယြဉ်္ဘပီးတော့မြပေၝ့၊ နောက်္ဘပီးတော့မြ ဒီကင်ပိန်းက ဒီဒေသတြင်းဲမြာ ရြိတဲ့ ူပည်သူတေသြာ မကပဲနဲႛ တကမႝာလုံးမြာ ရြိနေတဲ့ ူပည်သူတေကြပၝ ထောက်ခံသင့်တယ်။ ဒီမိုကရေစီ ရရြိရေး လုပ်ဆောင်နေတဲ့ လူတေအြတြက် ဆို္ဘပီးတော့မြ သူကိုယ်တိုင်ကလည်း ဒီကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ကင်ပိန်း လက်မြတ်ကောက်ယူ ရေးထိုးမထြဲမြာ သူကိုယ်တိုင် ပၝဝင်ရေးထိုးသြားပၝတယ်။”

မတ်လ၁၃ရက်နေႛ ညနေပိုင်းမြာလည်း ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက်္ဘမိြႚလည်က ူမန်မာ့အရေး ပၝဝင်လြပ်ရြားနေတဲ့ ထိုင်းိံိုင်ငံသားတြေ အပၝအဝင် ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားမဵား လြတ်ေူမာက်ရေးလြပ်ရြားသူတေကြ အိုံပညာနဲႛ ယဉ်ကေဵးမြ စင်တာမြာ လူထုလြပ်ရြားမြ တောင်းဆိုဆ္ဋိံူပပြဲကိုလည်း ကဵင်းပမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ အဲဒီကမ်ပိန်းမြာ ိံိုင်ငံ လက်မြတ် ရေးထိုး လြပ်ရြားမြတေအြူပင် ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းကဵခံတေရြဲ့ သ႟ုပ်ဖော်ူပကြက် ပၝဖောမင့်တြေ၊ အကဵဉ်းသားတေရြဲ့ သတင်းဓာတ်ပုံ ူပခန်းတြေ ူမန်မာသံ႟ုံးရြေႚမြာ ဋ္ဌေကြးဋ္ဌေကာ်ဆ္ဋိံူပမြတြေ နယ်စပ်ဒေသတေမြြာ ိံိုင်ငံအကဵဉ်းသားဆိုင်ရာ ဆြေးေိံြးဖလြယ်ပြဲ စကားဝိုင်းတေနြဲႛ လြပ်ရြားဖော်ဆောင်သြားမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

အလားတူ ထိုင်းိံိုင်ငံ ခဵင်းမိုင်္ဘမိြႚမြာလည်း ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားမဵား လြတ်ေူမာက်ရေး လက်မြတ်ရေးထိုး လြပ်ရြားမကြို ကဵင်းပူပလြုပ်ပၝတယ်။ ခဵင်းမိုင်္ဘမိြႚ လြပ်ရြားမမြြာ ဦးဆောင်သူ အေအေပီပီ အတြင်းရေးမြြး ကိုတိတိံိုင်က ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို အူမန်ဆုံး လြတ်ပေးူခင်းနဲႛသာ ူမန်မာအစိုးရအနေနဲႛ ိံိုင်ငံရေး ူပြူပင်ေူပာင်းလဲ ဖော်ဆောင်မြတေကြို အကောင်အထည်ဖောိံိုင်မယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။

ကိုတိတိံိုင်။    ။ “တကမႝာလုံးမြာရြိတဲ့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ိံိုင်ငံသားမဵား အပၝအဝင် တကမႝာလုံးမြာရြိတဲ့ အလြာအသီးသီးက ကမႝာ့မိသားစုတေကြန္ဘေပီးတော့ သူတိုႛ ဆ္ဋိံနဲႛအညီ လက်ရြိ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ရြိနေတဲ့ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို လြတ်ပေးဖိုႛရာက အရမ်းအရေးတဋ္ဌကီး လိုအပ်နေတယ်။ အမဵိြးသား ူပန်လည် သင့်ူမတ်ရေးနဲႛ ဒီမိုကရေစီ ူဖစ်ပေၞ တိုးတက်ရေးအတြက် ဒီ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေကြို လြတ်ပေးရမြာက ပထမဦးဆုံးနဲႛ အရေးအဋ္ဌကီးဆုံး ေူခလြမ်းတခု ူဖစ်ပၝတယ် ဆိုတာကို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ူပသဖိုႛ အတြက် ူဖစ်ပၝတယ်။ ရရြိတဲ့ လက်မြတ်တေကြို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛလည်း ဒီ ကုလသမဂ္ဂ အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြးဆီကို ပေးပိုႛ္ဘပီးတော့ သူကနေမတြဆင့် ကုလသမဂ္ဂရဲ့ လုပ်ပိုင်ခြင့်တြေ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ လြတ်ေူမာက်အောင်လိုႛ အရေးယူ ဆောင်႟ြက်ပေးဖိုႛအတြက် ကုလသမဂ္ဂ ဘောင်အတြင်းက လုပိံိုင်သမ္တွ လုပ်ပေးိံိုင်ဖိုႛအတြက် တောင်းဆို တြန်းအားပေးသြားမြာပၝ။”

ူမန်မာိံိုင်ငံ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားမဵား ကူညီစောင့်ရြောက်ရေးအဖြဲႚ အေအေပီပီက မနေႛက မတ်လ၁၂ရက်နေႛက ထုတ်ူပန်တဲ့စာရင်းအရ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားပေၝင်း ိံြစ်ထောင့်တရာ ရြိန္ဘေပီး အမဵိြးသမီး ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသူ တရာရြစ်ဆယ့်ေူခာက်ယောက်ရြိတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

္ဘပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၈ခိုံြစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ရက်နေႛကလဲ ိံိုင်ငံပေၝင်း ၅ဝိံိုင်ငံက သမတဟောင်းတေနြဲႛ ဝန်ဋ္ဌကီးခဵြပ်ဟောင်းတေပြၝဝင်တဲ့ ကမႝာခေၝင်းဆောင် ၁၁၂ယောက်က ပူးပေၝင်း လက်မြတ်ရေးထိုး္ဘပီး ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ် မင်္စတာဘန်ကီမြန်းဆီကို ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေကြို အူမန်ဆုံးလြတ်ပေးဖိုႛ ူမန်မာအာဏာပိုင်တေကြို ဖိအားပေးဖိုႛ တောင်းဆိုတဲ့စာကို ပေးပိုႛခဲ့ပၝသေးတယ်။ ကမႝာ့ိံိုင်ငံ အသီးသီးက ဒေသဆိုင်ရာ ခေၝင်းဆောင် ၂၄၀ကေဵာ်ကလည်း လက်မြတ် ရေးထိုးတောင်းဆို္ဘပီး ကုလသမဂ္ဂ အတြင်းရေးမြြးခဵြပ်ဆီကို ပေးပိုႛခဲ့ပၝတယ်။