စစ်အစိုးရိံြင့် အပစ်ရပ်အဖြဲႚမဵား တြေႚဆုံမအြပေၞ သဘောထားအူမင်မဵား ထုတ်ဖော်
2009.05.01
စစ်အစိုးရိံြင့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖြဲႚမဵားတြင် အင်အားအကောင်းဆုံး ဝူပည် သြေးစည်းညီႌြတ်ရေးတပ် (UWSA) ၂၀၀၉ ဧ္ဘပီ ၁၇ရက် ဝူပည်နယ် ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးနေႛ ိံြစ် ၂ဝူပည့် အခမ်းအနား ကဵင်းပနေပုံ ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: Courtesy of UWSA)
ဒီအေုကာင်းတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ယူအင်န်အေ ခေၞ ညီႌြတ်သော တိုင်းရင်းသား မဟာမိတ်အဖြဲႚက ဦးကဵင့်ရြင်းထန်နဲႛ လူႛဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ် ပၝတီက အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြး ကိုခင်မောင်တင့်တိုႛကို RFA သတင်းထောက် ကိုရဲထက်က ဆက်သြယ် မေးူမန်းထားပၝတယ်။
ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ တိုင်းရင်းသားအဖြဲႚတြေ လြန်ခဲ့တဲ့ လကုန်ပိုင်းက တြေႚဆု္ဘံပီးတဲ့နောက်မြာ အပစ်ရပ်အဖြဲႚတေဘြက်က ကေဵလည်ပုံ မရဘူးလိုႛ တိုင်းရင်းသား သတင်းရပ်ကြက်တေအြရ သိရပၝတယ်။ တကယ်တော့ အခ ုနောက်ဆုံး ေူပာဆိုဆြေးေိံြးတဲ့ သဘောထား အခဵက်တေကြတော့ မတြေႚဆုံမီ အရင်ကတည်းက ပေၞထြက်နေတာပၝ၊ ူမန်မာစစ်အစိုးရက အခုလို တရားဝင် ခေၞတြေႚဆု္ဘံပီးတော့ ေူပာဆိုလိုက်တဲ့အခၝ အင်အားဋ္ဌကီးတဲ့ ဝတိုင်းရင်းသားအဖြဲႚကတော့ ူမန်မာစစ်အစိုးရအပေၞ အယုံအုကည် မရြိဘူးဆိုတဲ့အထိ RFA က ထုတ်လြင့်တဲ့ ၃၀ ရက်နေႛ အစီအစဉ်မြာ ေူပာသြားပၝတယ်၊
အဲဒီ ဝအဖြဲႚ အောက်အေူခအဆင့် အရာရြိေူပာစကားနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ လူႛဘောင်သစ် ဒီမိုကရက်တစ် ပၝတီက အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြး ကိုခင်မောင်တင့်က အခုလို သုံးသပ်ပၝတယ်၊
ကိုခင်မောင်တင့်။ ။ “ဒီကိင်္စကတော့ဗဵာ ကဋ္ဋန်တော့အနေနဲႛ ပထမဦးဆုံး ူပင်းူပင်းထန်ထန် တုံႛူပန်တာ ုကားရတာပဲ ဝအဖြဲႚအနေနဲႛ ေူပာတာကိုပေၝ့။ ဒီလို ေူပာဆိုတာဟာ အပစ်အခတ် ရပ်စဲလိုက်တဲ့အခၝမြာ သူတိုႛ တြေႚဋ္ဌကံခြဲ့ရတဲ့ လက်တြေႚ အတြေႚအဋ္ဌကံြတေထြဲကန္ဘေပီးတော့ သူတိုႛရဲ့ ခံစားခဵက်နဲႛ သူတိုႛ နစ်နာခဵက်တေကြို တိုက်႟ိုက် ထုတ်ေူပာတာလိုႛ ကဋ္ဋန်တော် ူမင်တယ်၊ ကဋ္ဋန်တော် သတိူပမြိတဲ့ အခဵက်တခဵက်က သူတိုတပ်နဲႛ သူတိုႛနယ်ေူမ တည်ရြိမကြို သူတိုႛ အထိမခံိံိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အခဵက်ကို အပေၞလြင်ဆုံး တြေႚတယ်၊ နောက်တခုက ဗမာူပည်ထဲက ူင်္ပံနာတေကြို မေူပလည်သေးပဲနဲႛ တိုင်းရင်းသား တောင်တန်းသားတေရြဲ့ ူင်္ပံနာတေကြို ေူဖရြင်းပေးမယ်ဆိုတာ လိမ်တာပဲလိုႛ ေူပာသြားတာ ကဋ္ဋန်တော်အဲဒၝတြေ သတိူပမြိလိုက်တယ်။”
မုကာခင်က ိံြစ်ဖက် တြေႚဆုံခဲ့တဲ့ပြဲမြာ ူမန်မာစစ်အစိုးက အပစ်ရပ်အဖြဲႚတေအြနေနဲႛ နယ်စပ် ကာကြယ်ရေးတပ်အူဖစ် ဖြဲႚဖိုႛ၊ အဲဒီမြာ လူကန်ႛသတ်ဖိုႛ၊ သူတိုႛရဲ့ထိန်းခဵြပ်မြ အောက်မြာပဲ ရြိဖိုႛ ဆို္ဘပီးတော့ ေူပာလာတာကို သက်ဆိုင်ရာ အပစ်ရပ်အဖြဲႚတေကြ ဘာမြ မတုံႛူပန်သေးဘူးလိုႛ RFAက စုံစမ်းသိရြိရပၝတယ်၊ အခုလိုူဖစ်ရတာဟာ ခေတ်အဆက်ဆက်က ူမန်မာစစ်အာဏာ ပိုင်တြေ တိုင်းရင်းသားအရေးကို မြန်မြန်ကန်ကန် မေူဖရြင်း ခဲ့တာေုကာင့်လိုႛ ကိုခင်မောင်တင့်က ဆိုပၝတယ်။ လက်ရြိ ူမန်မာ စစ်အစိုးရလက်ထက် တိုင်းရင်းသားတေအြပေၞ ိံိုင်ငံရေးအရ ေူဖရြင်းနေပုံကိုတော့ ဦးကဵင့်ရြင်းထန်က အခုလို သုံးသပ်ပၝတယ်။
ဦးကဵင့်ရြင်းထန်။ ။ “အမြန်မြာတော့ ကဋ္ဋန်တော် နားလည်သလောက်ဆိုရင် လုံးလုံးစေ့စေ့ အတြင်းကဵကဵတော့ ဘာမြ နားမလည်ပေမဲ့ အူပင်မြာ ကဋ္ဋန်တော် သိရသလောက်တော့ ညီလာခံလာပၝ၊ ညီလာခံလ္ဘာပီးတော့ ခင်ဗဵားတိုႛ ိံိုင်ငံရေး ေူပာခဵင်သပ ဆိုရင် ညီလာခံထဲမြာပဲ ေူပာပေၝ့ ညီလာခံထဲမြာ တင်ူပပေၝ့၊ အူပင်မြာတော့ ဘာမမြဟုတ်ဘူး ဆို္ဘပီးတော့ ဒီသဘောကို ယူဆ္ဘပီးတော့ သူတိုႛက ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးယူ္ဘပီးတော့ သူတိုႛက လက်နက်တော့ မခဵဘူး အထဲမြာဝင်ုကတယ်၊ အဲဒီအထဲမြာ တင်ူပတဲ့အခၝကဵတော့ ဂ႟ုမစိုက်ဘူး၊ မြတ်တမ်းလည်း မတင်ဘူး၊ တင်ူပတဲ့အတိုင်း ဘာမြ မလုပ်ဘူးဆိုတာကို ုကားတာတြေတော့ ရြိတယ်လေ။ အဲဒီတော့ ဒၝတြေ ုကည့်ူခင်းအားူဖင့် တကယ်လိုႛ မြန်လိုႛရြိရင်တော့ နအဖဖက်က စကား မတည်တော့ဘူးဆိုတဲ့ သဘော ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အဲလိုပဲ ယူဆပၝတယ်၊ ”
၁၉၉၀ ဝန်းကဵင်လောက်ကနေ စတင်္ဘပီးတော့ တိုင်းရင်းသားအဖြဲႚတေနြဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရတိုႛ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူ လက်မြတ်ရေးထိုးခဲ့ုကတာပၝ၊ ဒီုကားထဲမြာ တိုင်းရင်းသားဒေသအသီးသီးမြာ စီးပြားရေးလုပ်ငန်းတြေ လုပ်ကိုင်လာုက္ဘပီးတော့ တခဵိြႚဆိုရင် ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ အကဵိြးတူ စီးပြားဖက်တြေ ူဖစ်နေတာေုကာင့် သူတိုႛခဵင် းူပန်္ဘပီးတော့ စစ်တိုကိံိုင်မဲ့ အေူခအနေ မရြိဘူးလိုႛ ယူဆနေတဲ့သူတေလြည်း ရြိပၝတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ လူႛဘောင်သစ်ပၝတီကတော့ အခုလို သုံးသပ်ပၝတယ်။
ကိုခင်မောင်တင့်။ ။ “နအဖနဲႛ အကဵိြးစီးပြား တူတယ်ဆိုတာက ယာယီပဲဗဵ ထာဝရ မူဖစိံိုင်ဘူး။ ခြန်ဆာလို လူမဵိြးဆိုရင် အကဵိြးစီးပြား တူတဲ့အခၝကဵတော့ သေနတ်သံ ူပန်မပေၝက်ဘူး။ ဘာမြ မထူးဆန်းဘူး ဒၝပေမဲ့ ကိုယ့်အမဵိြးသား အကဵိြးစီးပြားအတြက်ကို ကိုင်ဆောင်ထား္ဘပီးတော့ ိံြစ်ပေၝင်းေူမာက်ူမားစြာ တိုက်ထားတဲ့ အဖြဲႚအစည်းတေအြနေနဲႛကတော့ လူမဵိြးအရ တည်ရြိမနြဲႛ ိံိုင်ငံရေးအရ တည်ရြိမြတေကြို ထိခိုက်လာရင် အေိံြးနဲႛအူမန် သေနတ်သံ ူပန်ပေၝက်မြာပဲ။ ဘယ်လိုပေၝက်မယ်ဆိုတာကတော့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အဖြဲႚတခုခဵင်း တခုခဵင်းတေရြဲ့ ထူးူခားခဵက်တေကြို ုကည့်ရမြာပဲ ”
ဒၝနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ယူအင်န်အေ ခေၞ ညီႌြတ်သောတိုင်းရင်းသားမဟာမိတ်အဖြဲႚက ဦးကဵင့်ရြင်းထန်က သူႛအယူအဆကို ေူပာူပပၝတယ်။
ဦးကဵင့်ရြင်းထန်။ ။ “အမြန်မြာတော့လေ ဒၝကဋ္ဋန်တော်တိုႛ တိုင်းူပည် အေူခအနေကတော့ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛကတော့ လက်႟ုံးရည်ကို အားမကိုးပဲနဲႛ ိံလြုံးရည်နဲႛ တိုက်ပြဲဝင်တာ သူတိုႛကဵတော့ လက်နက်ကို အားကိုး္ဘပီး လုပ်နေတယ် ဆိုတော့ ဒၝက အမြန်မြာ ဒီလိုမူဖစ်အောင် ေူပေူပလည်လည် ဆြေးေိံြး္ဘပီးတော့ ိံြစ်ဦးိံြစ်၀ ဒီလိုသဘောထားကြဲလြဲတဲ့ အဖြဲႚအစည်းရြိသမ္တွကို အားလုံးဆြေးေိံြး္ဘပီးတော့မြ သဘောတူညီခဵက် ရထားဖိုႛက ကောင်းတယ်၊ ဒီလိုတြေ ရထားပေမဲ့ တခဵိြႚဟာတြေ ူပန်္ဘပီးတော့ ထမယ်ဆိုတာကတော့ အခဵိန်မေ႟ြး တခဵိန် အဲလိုပဲ ထထ ူဖစ်မယ်ဆိုတာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛဋ္ဌကိြူမင်ပၝတယ်ဗဵာ။ အဲဒၝေုကာင့် ဆြေးေိံြးရအောင်ဆိုတာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အူမဲတမ်းေူပာနေတာ ဒီသဘောဆောင်ပၝတယ်၊ ”
အခုအခဵိန် ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးဟာ စစ်အစိုးရနဲႛ တိုင်းရင်းသားအဖြဲႚတြေုကားမြာတင် အကဵပ်အတည်းတြေႚနေတာ မဟုတ်ပၝဘူး အတိုက်အခံ ဒီမိုကရေစီအင်အားစုအားလုံးနဲႛပၝ အကဵပ်အတည်း တြေႚနေတာပၝ။ ဒီအကဵပ်အတည်းတေကြနေ ကေဵာ်လြနိံိုင် အောင် အားလုံး ပူးပေၝင်းဆောင်႟ြက်ဖိုႛ လိုအပ်န္ဘေပီလိုႛ လူႛဘောင်သစ်ဒီမိုရက်တပၝတီ အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြး ကိုခင်မောင်တင့်က ယူဆပၝတယ်။
ကိုခင်မောင်တင့်။ ။ “ဒီနေႛ အမဵိြးသား ဒီမိုကရေစီအဖြဲႚခဵြပ်ကလည်း ေူပာတယ် သူတိုႛ အဓိက စဉ်းစားနေုကတာက တိုင်းရင်းသားတြေပေၝ့ဗဵာ ဗမာူပည်မြာ တိုင်းရင်းသားလူမဵိြးစုတေနြဲႛ ဖြဲႚစည်းထားတဲ့ တိုင်းူပည်ူဖစ်တဲ့အခၝကဵတော့ တိုင်းရင်းသားတေကြိင်္စကို မေူဖရြင်းလိုႛ မရဘူး တိုင်းရင်းသားတြေ ကိုယ်တိုင်ကလည်း ဆောင်႟ြက်ဖိုႛ လိုတယ်။ ဒၝေုကာင့် အပစ်ရပ် အဖြဲႚအစည်းတေအြနေနဲႛကလည်း မိမိတိုႛ နယ်ေူမတည်ရြိမြ တခုတည်းကို ဒီအတိုင်း ထိန်းထားလိုႛ မရိံိုင်ဘူး။ ဒၝေုကာင့် တူပည်လုံး ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ဘယ်လိုဆက်စပ်မလဲ၊ ဆက်စပိံိုင်ဖိုႛအတြက် ဋ္ဌကိြးစားသင့်တယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တော့ ယူဆတယ်၊ အဲလို လုပ်သင့်တယ်လိုႛလည်း တိုက်တြန်းခဵင်ပၝတယ်။”
ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ အပစ်အခတ် ရပ်စဲထားတဲ့ တိုင်းရင်းသားအဖြဲႚ ၁၀ ဖြဲႚကေဵာ် ရြိပၝတယ်။ အဲဒီအထဲမြာ ပန်ဆန်းအေူခစိုက် ဦးပေၝက်ယူခဵန်း ဦးဆောင်တဲ့ ဝူပည် သြေးစည်းညီႌြတ်ရေး တပ်မတော် အဖြဲႚဟာ အင်အားအဋ္ဌကီးဆုံး ူဖစ်္ဘပီးတော့ ၁၉၈၉ ခိုံြစ် မေလမြာ ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး သဘောတူ လက်မြတ်ရေးထိုးထားတာပၝ၊ ကခဵင်လြတ်ေူမာက်ရေး အဖြဲႚ ကေအိုင်အိုကတော့ ၁၉၉၄ ခိုံြစ် ဖေဖော်ဝၝရီလက လက်မြတ်ရေးထိုးထားတာ ူဖစ်ပၝတယ်။