ူမန်မာ အကဵဉ်းထောင်တြင်း အေူခအနေ ပိုမိုဆိုးဝၝး

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ထိန်းသိမ်း အကဵဉ်းခဵခံထားရသူတေကြို ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက်မြ အပၝအဝင် အကဵဉ်းထောင်တြင်း အေူခအနေတေဟြာ အရင်ကထက်ပို္ဘပီး ဆိုးဝၝးလာတယ်လိုႛ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား မိသားစုဝင်တေနြဲႛ လူႛအခြင့်အရေး လေ့လာစောင့်ုကည့်ရေး အဖြဲႚတေကြ ေူပာပၝတယ်။

2009.04.21
free_prisoners_delhi_305px.jpg ူမန်မာိံိုင်ငံတြင် ိံိုင်ငံရေးလြပ်ရြားသူမဵားအား မတန်တဆ ဋ္ဌကီးလေးသော အူပစ်ဒဏ်မဵား ခဵမြတ်နေူခင်းကို ဆန်ႛကဵင်ကန်ႛကြက်၍ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသား အားလုံး လြတ်ပေးရန် အ္ဋိံိယိံိုင်ငံ နယူးဒေလ္ဘီမိြႚတြင် ၂၀၀၈ခိုံြစ် ိံိုဝင်ဘာလ ၂၂ရက်နေႚက ဆ္ဋိံူပနေသူမဵား ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP)
(Photo: AFP)

္ဘပီးခဲ့တဲ့ိံြစ်တေအြတြင်း စစ်ေုကာရေးစခန်းတေမြြာ စစ်ဆေးမေးူမန်းစဉ် ိံြိပ်စက်ရာမြာ လက်လြန်္ဘပီး သေဆုံးမြတြေ ရြိခဲ့တဲ့အတြက် အူပည်ူပည်ဆိုင်ရာ လြတ်္ဘငိမ်းခဵမ်းသာခြင့်အဖြဲႚ အပၝအဝင် ိံိုင်ငံတကာ လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚတေကြ စစ်အစိုးရကို ူပင်းူပင်းထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ အဲဒီလို ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ထိန်းသိမ်းခံရသူတြေ သေဆုံးမကြ အခိုံြစ်ပိုင်းအတြင်း ဆက်ရြိနေဆဲပဲလိုႛ အေအေပီပီ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားမဵား ကူညီစောင့်ရြောက်ရေးအသင်းက ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရဟာ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ိံြစ်အတြင်း ကိုမင်းကိိုံိုင်နဲႛတကြ ၈၈ မဵိြးဆက် ကေဵာင်းသားခေၝင်းဆောင်တြြေ၊ ဦးဂမႝီရနဲႛတကြ ၂၀၀၇ ေ႟ဝြၝရောင်တော်လြန်ရေးမြာ ဦးဆောင်ပၝဝင်ခဲ့တဲ့ ရဟန်းသံဃာတော်တြေ၊ ကိုဇာဂနာကိုဇော်သက်ထြေးစတဲ့ နာဂစ်လေမုန်တိုင်း ဒုက္ခသည်တေအြတြက် ဦးဆောင် အကူအညီပေးခဲ့သူတေနြဲႛ NLD အဖြဲႚဝင်တြေ၊ လူႛအခြင့်အရေး လြပ်ရြားသူတေကြို နယ်စြန်နယ်ဖဵားက အကဵဉ်းထောင်တေကြို ပိုႛဆောင်ထားပၝတယ်။ အဲဒီနယ်စြန် အကဵဉ်းထောင်တေမြြာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ ဋ္ဌကံြနေရတဲ့ အေူခအနေတေဟြာလည်း တစစ ပိုဆိုးဝၝးလာနေတယ်လိုႛ အထြေထြေ အတြင်းရေးမြြး ဦးတိတိံိုင်က ေူပာပၝတယ်။

ဦးတိတိံိုင်     ။ “ိံြိပ်စက်မြ ဆိုတာကတော့ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မြ မရြိတာတိုႛ၊ ရေအလုံအလောက် မရြိတာတိုႛ၊ တိုက်ခန်းထဲမြာ ပိတ်ထား္ဘပီးတော့ အောက်ကို မဆင်းရတာတိုႛ၊ ဒၝမဵိြးတေကြလည်း ိံြိပ်စက်မလြိုႛ ေူပာလိုႛရပၝတယ်။ အဲဒၝတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛကတော့ ပိုဆိုးလာတယ်လိုႛ ေူပာရမြာပေၝ့။”

နယ်စြန်နယ်ဖဵား အကဵဉ်းထောင်ရောက် ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ ဋ္ဌကံြနေရတဲ့ အေူခအနေနဲႛ ပတ်သက်လိုႛ အသေးစိတ်သိရြိဖိုႛ မလြယ်ကူသလို စစ်တြေထောင်၊ ူမင်းူခံထောင်နဲႛ ပူတာအို အကဵဉ်းထောင်တေမြြာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေအြတြက် ကဵန်းမာရေးစောင့််ရြောက်မြ မရြိသလောက်ပဲလိုႛ ထောင်ဝင်စာသြားတြေႚတဲ့ မိသားစုဝင်တခဵိြႚက RFA ကို ေူပာပၝတယ်။

လတ်တလောမြာ ၈၈မဵိြးဆက် ကေဵာင်းသားတခဵိြႚရဲ့ ကဵန်းမာရေးအေူခအနေဟာ စိုးရိမ်စရာ အေူခအနေရြိတယ်လိုႛ အေအေပီပီ အထြေထေအြတြင်းရေးမြြး ဦးတိတိံိုင်က ေူပာပၝတယ်။

ဦးတိတိံိုင်     ။ “ူမစ်ဋ္ဌကီးနားထောင်မြာ ကိုလမြဵိြးနောင် ဆိုလိုႛရြိရင် အေူခအနေ တော်တော်ဆိုးတယ်လိုႛ ေူပာလိုႛ ရပၝတယ်။ သူက ဒီ မဵက်စီ နောက်တဖက် ထပ်ခြဲရမယ်။ ပထမ မဵက်စိတလုံး ကြယ်သြား္ဘပီ၊ အခု နောက်တလုံး ထပ်ခြဲရမဲ့ကိင်္စက အခု နအဖက အဲလို ခြင့်ူပခြဵက် မရတာနဲႛ ုကာနေတယ်ပေၝ့လေ။ ေူခထောက်သေသြားတာတြေ ဘာတြေ ူဖစ်နေတဲ့လူတေကြလည်း တော်တော်မဵားနေတယ်လိုႛ ေူပာတယ်။ ဥပမာ၊ ကိုမင်းကိုံိုင်တိုႛ၊ ကိုကိုဋ္ဌကီးတိုႛ ဆိုရင်တောင်ပဲ တော်တော့ကို စိတ်ဓာတ်ုကံ့ခိုင်တဲ့လူတြေတောင်မြ ကဵန်းမာရေးအရ တော်တော်ကို ထိခိုက်နေတဲ့ အေူခအနေမဵိြး ရြိပၝတယ်။”

အခုလို ူမန်မာိံိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီရေး၊ လူႛအခြင့်အရေး လြပ်ရြားနေသူတေကြို ဖမ်းဆီး ိံြိပ်စက်နေတာတြေ၊ အကဵဉ်းထောင် အသီးသီးက ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတြေ ဋ္ဌကံြနေရတဲ့ ဆိုးဝၝးတဲ့ အေူခအနေတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ကုလသမဂ္ဂအနေနဲႛ အထူးစိုးရိမ်နေတယ်လိုႛ ကုလသမဂ္ဂ ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက်မြ အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ မန်းဖရက် ိံိုးဝက် Manfred Nowak က RFA ကို ေူပာပၝတယ်။

ကဵနော့အနေနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံထဲကိုသြား္ဘပီး အကဵဉ်းထောင်တေကြို သြားရောက်လေ့ဖိုႛ ဆ္ဋိံရြိနေပၝတယ်။ ကဵနော့်ရဲ့ လုပ်စရာရြိတာတြေ ္ဘပီးစီးိံိုင်သလောက် ဆောင်႟ြကိံိုင်ဖိုႛ အစိုးရထံက အကူအညီရယူ္ဘပီး ဆောင်႟ြက်သြားလိုပၝတယ်။ ကဵနော့်ကို ဖိတ်ုကားဖိုႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရကိုလည်း အေုကာင်းုကားထား္ဘပီးပၝ္ဘပီလိုႛ ကုလသမဂ္ဂ ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက်မြ အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလြယ် မင်္စတာ မန်းဖရက် ိံိုးဝက် ေူပာသြားပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက်ခံနေရတဲ့ အေူခအနေတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက်္ဘမိြႚမြာ ခေတ္ဇရောက်ရြိနေတဲ့ ကုလသမဂ္ဂ ညၟဉ်းပန်းိံြိပ်စက်မြ အရေးဆိုင်ရာ အထူးကိုယ်စားလြယ် Mr Manfred Nowak ကို RFA အဖြဲႚသား ဦးကေဵာ်ကေဵာ်အောင်က သီူခား တြေႚဆုံမေးူမန်းထားပၝတယ်။

တြေႚဆုံမေးူမန်းခဵက်။
အသံဖိုင်ယူရန်

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။