ေ႟ဓြာတ်ငြေႚစီမံကိန်း ဆန်ႛကဵင်ဆ္ဋိံူပပြဲမဵား ၁၅ိံိုင်ငံမြာ တ္ဘပိြင်တည်း ဆငိံြဲ

၂၀၀၆ခိုံြစ် ိံိုဝင်ဘာ ၁၅ရက်နေႛက အ္ဋိံိယိံိုင်ငံ နယူးဒေလ္ဘီမိြႚတြင် ဆငိံြဲခဲ့သော ဆ္ဋိံူပပြဲတခု ူဖစ်ပၝသည်။ ယခုအဋ္ဌကိမ်သည် ေ႟ဓြာတ်ငြေႚစီမံကိန်းကို ဆန်ႛကဵင် ဆ္ဋိံူပပြဲမဵား ူပလြုပ်ခဲ့သည့် လေးဋ္ဌကိမ်ေူမာက် လြပ်ရြားမြ ူဖစ်သည်။ (Photo: AFP)

ူမန်မာိံိုင်ငံက စြမ်းအင်နဲႛ အလဲအလြယ်လုပ်္ဘပီး စစ်အစိုးရကို စစ်လက်နက်ပင်္စည်းတြေ တရားမဝင်ရောင်းခဵတဲ့ ကိုရီးယားိံိုင်ငံက ဒေဝူးအင်တာနေရြင်နယ်ကုမဍ္ဎဏီကို ဆန်ႛကဵင်ဆ္ဋိံူပပြဲတေကြို ိံိုင်ငံပေၝင်း ၁၅ိံိုင်ငံမြာ မတ်လ ၂၆ရက်၊ တနလဿာနေႛက ကဵင်းပုကပၝတယ်။

တောင်ကိုရီးယားိံိုင်ငံ ဆိုးလ်္ဘမိြႚရြိ ဒေဝူးကုမဍ္ဎဏီ႟ုံးခဵြပ် အဆောက်အအုံရြေႚမြာ ကဵင်းပုကတဲ့ ဆ္ဋိံူပပြဲမြာ တရားမ္တွတသော ္ဘငိမ်းခဵမ်းရေးဆုရတဲ့ ဆရာဋ္ဌကီး ဒေၝက်တာ ဆလိုင်းထြန်းသန်းနဲႛ ူမန်မာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵား ဒီမိုကရက်တစ် တပ်ဦး (ABSDF) ဥက္ကှူ ကိုသံခဲတိုႛလည်း ပၝဝင်ခဲ့ုကတယ်လိုႛ ူမန်မာ့ဒီမိုကရေစီအရေး ဆောင်႟ြက်နေတဲ့ ကိုဇော်မိုးအောင်က RFAကို ေူပာပၝတယ်။

အလားတူပဲ ူမန်မာိံိုင်ငံက သဘာဝဓာတ်ငြေႚကိုဝယ်ယူ္ဘပီး လက်နက်ခဲယမ်းမီးကေဵာက်မဵား ူပန်လည်တင်သြင်းနေမကြို ကန်ႛကြက် ႟ြတ်ခဵတဲ့အနေနဲႛ အ္ဋိံိယနဲႛ ဘလဿားဒေ့ြရ် အေူခစိုက် ေ႟ဂြက်စ်လူပ်ရြားသူမဵားအဖဲြႚက နယူးဒေလီနဲႛ ဒက္ကား္ဘမိြႚတေမြြာ မတ်လ ၂၆ရက်နေႛ နေလယ်က ဆ္ဋိံူပခဲ့ုကတဲ့သတင်းကို RFAသတင်းထောက် ကိုညိကြလည်း သတင်း ပေးပိုႛ ပၝတယ်။

နယူးဒေလ္ဘီမိြႚမြာတော့ ူမန်မာဒီမိုကရေစီရေး လူပ်ရြားသူ ၄၀ ဝန်းကဵင်လောက်က ္ဘမိြႚလယ်ခေၝင် ဂဵန်တားမန်တားပန်းူခံအနီးမြာ ကိုရီးယားနဲႛ အ္ဋိံိယကုမ္ထဏီတြေ သဘာဝဓာတ်ငြေႚဝယ်ယူမနြဲႛ ရင်းိံြီူမြပိံြံမြတြေ ရပ်ဆိုင်းဖိုႛ၊ သဘာဝဓာတ်ငြေႚကို ူမန်မာူပည်ဖြံႚ္ဘဖြိးရေးအတြက် အသုံးူပပြၝ၊ လက်နက်နဲႛမလဲပၝနဲႛ ဆိုတဲ့ ပိုစတာတြေ ကိုင်္ဘပီး ေ့ကးကေဵာ်ဆ္ဋိံူပခဲ့ပၝတယ်။ ဆ္ဋိံူပတဲ့ ရည်႟ြယ်ခဵက်ကိုလည်း အ္ဋိံိယအေူခစိုက် ေ႟ဂြက်စ်လြပ်ရြားမအြဖဲြႚ တာဝန်ခံ ကင်မ်က အခုလို ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာိံိုင်ငံမြ ဓာတ်ငြေႚဝယ်ယူဖိုႛအတြက် အ္ဋိံိယိံိုင်ငံမြာ ရြိတဲ့ စစ်လက်နက်ပင်္စည်းတေနြဲႛ လဲလြယ်ဖိုႛ အ္ဋိံိယအစိုးရက ဋ္ဌကိြးစားနေတဲ့အေုကာင်း သူက ေူပာူပ္ဘပီးတော့ ူမန်မာစစ်အစိုးရကို လက်နက်စက်႟ုံ တည်ဆောက်ပေးမနြဲႛ တရားရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ဒေဝူးအင်တာနေရြင်နယ် အထက်တန်းအရာရြိဋ္ဌကီးတေရြဲ့ အမဟြာဆိုရင် ူမန်မာိံိုင်ငံမြ သဘာဝဓာတ်ငြေႚရရြိဖိုႛ ေ႟ဓြာတ်ငြေႚ စီမံကိန်းမြာ ပၝဝင်တဲ့ ိံိုင်ငံတေကြ ူမန်မာ စစ်အစိုးရကို စစ်လက်နက်ပင်္စည်းတေနြဲႛ ူမၟဆြြယ်နေတာ တြေႚရတဲ့အတြက် ဒီအခဵက်ကို ကမႝာက သိအောင် လြံႚဆော်တဲ့ လြပ်ရြားမတြရပ်အူဖစ် မင်္စတာ ကင်မ်က ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

ဘဂဿလာဒေ့႟ိုံိုင်ငံ ဒက္ကား္ဘမိြႚတော် တောင်ကိုရီးယား သံ႟ုံးရြေႚမြာလည်း မတ်လ ၂၆ရက်နေႛ မြန်းတည့်ခဵိန်က ေ႟ဂြက်စ်လြပ်ရြားမအြဖဲြႚဝင် ရခိုင်တိုင်းရင်သား ၁၅ ဦး ဆ္ဋိံူပခဲ့တာကို သံ႟ုံးအာဏာပိုင်တေကြ တားူမစ်ခဲ့ပၝတယ်၊ ဆ္ဋိံူပသူတေဟြာ အိတ်ဖြင့်ပေးစာ တစောင်နဲႛ ထုတ်ူပန်ေုကညာခဵက်ကို ကိုရီးယားသံ႟ုံးနဲႛ ဒေဝူးကုမ္ထဏီကိုလည်း ပေးပိုႛခဲ့တယ်လိုႛ သိရြိရပၝတယ်။

ဆ္ဋိံူပသူတေကြ မိမိတိုႛရခိုင်ူပည်နယ်က သဘာဝဓာတ်ငြေႚကို ူမန်မာူပည် ဖ္ဘံြဖိြးတိုးတက်ရေးအတြက် ဦးစားပေးအသုံးူပ္ဘြပီး ပိုလ္တွံမသြာ အိမ်နီးခဵင်းိံိုင်ငံတေကြို ရောင်းခဵသင့်တဲ့အေုကာင်း၊ ္ဘပီးတော့ ူပည်သူပိုင်သဘာဝအရင်းအူမစ်ကို ူပည်သူဆ္ဋိံ သဘောထား ကောက်ခ္ဘံပီးမြ ိံိုင်ငူံခားရောင်းခဵဖိုႛ ဆုံးူဖတ်သင့်တယ်လိုႛ RFAကို ေူပာဆိုသြားခဲ့ပၝတယ်။

ထိုင်းိံိုင်ငံ ဗန်ကောက်္ဘမိြႚက တောင်ကိုရီးယား သံ႟ုံးရြေႚမြာလည်း ေ႟သြဘာဝဓာတ်ငြေႚ လြပ်ရြားမအြဖြဲႚက အလားတူ ဆ္ဋိံူပပြဲတခု ကဵင်းပခဲ့ပၝတယ်။ အဲဒီဆ္ဋိံူပပြဲမြာ ေ႟သြဘာဝ ဓာတ်ငြေႚလြပ်ရြားမြ အဖြဲႚဝင်တခဵိြႚနဲႛ ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် ဖော်ရမ်အေးရြား လူႛအခြင့်အရေး အဖြဲႚအူပင် တူခား လူႛအခြင့်အရေးလြပ်ရြားတဲ့ အဖြဲႚတေကြ အဖြဲႚဝင် ၃၀ နီးပၝးတိုႛက ဆ္ဋိံူပခဲ့တာ ူဖစ်ပၝတယ်။

စည်း႟ုံးရေးမြြး တဦးူဖစ်သူ ထိုင်းိံိုင်ငံ ေ႟သြဘာဝဓာတ်ငြေႚ လြပ်ရြားမအြဖြဲႚ တာဝန်ခံ ကိုဝင်းအောင်ကို အခုလို ကမႝာလုံးဆိုင်ရာ ေ႟သြဘာဝဓာတ်ငြေႚ လြပ်ရြားမြတေကြနေ ဘယ်လို ရလာဒ်ကောင်းတြေ ထြကိံိုင်ပၝသလဲလိုႛ RFAက မေးတဲ့အခၝ ကိုဝင်းအောင်က အခုလို ေူပာပၝတယ်။

လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်နေတဲ့ စစ်အစိုးရရဲ့ လက်အောက်က ိံိုင်ငံတခုမြာ အခုလို စစ်လက်နက် ပင်္စည်းထောက်ပံ့မယ်ဆိုလိုႛရြိရင် လူမဆြိုင်ရာ အကဵိြးသက်ရောက်မြတြေ၊ သဘာဝ ပတ်ဝန်းကဵင်ဆိုင်ရာ အကဵိြးသက်ရောက်မြတြေ ူဖစ်ပေၞလာိံိုင်တဲ့အတြက် ဥပဒေအရ ထိထိရောက်ရောက် အရေးယိူံိုင်အောင် ဆောင်႟ြက်သြားမြာ ူဖစ်တဲ့အေုကာင်း ကိုဝင်းအောင်က ေူပာူပသြားပၝတယ်။

တကမႝာလုံးဆိုင်ရာ ေ႟သြဘာဝဓာတ်ငြေႚ လြပ်ရြားမကြို ိံိုင်ငံအတော်မဵားမဵားမြာ လြပ်ရြားခဲ့တာဟာ လေးဋ္ဌကိမ်တိုင်ခဲ့္ဘပီ ူဖစ်တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။

ဒီကနေႛဆိုရင် ေ႟သြဘာဝဓာတ်ငြေႚ စီမံကိန်းကို ဆန်ႛကဵင်လြပ်ရြားတဲ့ အဖြဲႚဝင်တေဟြာ ိံိုင်ငံပေၝင်း ၂၀မြာ ေ႟သြဘာဝ ဓာတ်ငြေႚ လြပ်ရြားမကြို လုပ်နေတယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။