အမေရိကန်အမတိံြင့် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟ြ တြေႚဆုံဖြယ်ရြိ

ဒၝဟာ ဆယ်စိုံြစ် ၁ စု အတြင်း အမေရိကန် လြတ်တော်က ထိပ်တန်း အရာရြိ တဦး ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ ပထမဆုံး တြေႚဆုံမလြိုႛ သုံးသပ်ုကပၝတယ်။

အမေရိကန် အထက်လြတ်တော်က ဗာဂဵီးနီးယားူပည်နယ် အထက်လြတ်တော် အမတ်လည်းူဖစ်၊ အထက်လြတ်တော် အရြေႚအာရနြဲႛ ပစိဖိတ်ရေးရာ ကော်မတီခြဲရဲ့ သဘာပတိလည်းူဖစ်တဲ့ ဒီမိုကရက် အထက်လြတ်တော် အမတ် မင်္စတာဂဵင်ဝက်ဘ်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံကို သောုကာနေႛကနေ တနဂဿေိံြနေႛအထိ သြားရောက်မယ်လိုႛ ဝၝရြင်တန်မြာ ရြိတဲ့ သူႛ႟ုံးက ေုကညာခဵက်ထုတ်ူပန်ထားပၝတယ်။

ထူးူခားတာက ူမန်မာစစ်အစိုးရ ခေၝင်းဆောင် ဗိုလ်ခဵြပ်မြြးဋ္ဌကီး သန်းေ႟နြဲႛ တြေႚဆုံဖိုႛ ရြိတယ်ဆိုတဲ့ သတင်း ူဖစ်ပၝတယ်။

သူႛခရီးစဉ်ဟာ ဒီမိုကရေစီခေၝင်းဆောင် ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို ၁၈ လ အကဵယ်ခဵြပ်နဲႛ ူမန်မာစစ်အစိုးရ တရား႟ုံးက ူပစ်ဒဏ်စီရင်အ္ဘပီး ရက်ပိုင်းအတြင်း ူမန်မာိံိုင်ငံကို လာရောက်တဲ့ အမေရိကန် လြတ်တော်က ထိပ်တန်း အရာရြိတဦးလည်းူဖစ်ပၝတယ်။

မင်္စတာဂဵင်ဝက်ဘ်ရဲ့ ခရီးစဉ်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ူမန်မာ့အရေး ကဋ္ဋမ်းကဵင်သူတခဵိြႚက ဋ္ဌကိဆြိုတာ ရြိပၝတယ်။ ထိုင်းိံိုင်ငံအေူခစိုက် လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚ Human Rights Watch က ူမန်မာ့အရေးကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ Mr. David Mathieson က ဒီခရီးစဉ်ဟာ ထူးူခားမရြြ္ဘိပီး အမေရိကနိံိုင်ငံက ူမန်မာအပေၞ သဘောထား စိစစ်နေတာကို တရားဝင် မေုကညာခင်မြာ လာရောက်တာ ူဖစ်ပၝတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ ဘာပဲူဖစ်ူဖစ် ဒီခရီးစဉ်ကို သတိထား ဋ္ဌကိဆြိုရမြာပၝလိုႛ RFA ကို ေူပာပၝတယ်။

အထက်လြတ်တော်အမတ် ဝက်ဘ်ရဲ့ ခရီးစဉ်ကို သတိထားဋ္ဌကိဆြိုရမြာ ူဖစ်ပၝတယ်။ ကဵနော်တိုႛ ေူပာိံိုင်တာက သူႛခရီးစဉ်ကို စစ်အစိုးရက လိုသလို အသုံးခဵခံရမဲ့အနေထားကို အလြယ်တကူ ရောကိံိုင်နေပၝတယ်။ အထူးသူဖင့် အခုလို ဒေၞအောင်ဆန်းစုုကည်ကို စီရင်ခဵက်ခဵ အရေးယူအ္ဘပီး ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးမြာ စိန်ခေၞမြတြေ အူပည့်ရြိနေတဲ့ အခဵိန်မြာ အထူး သတိထားရမြာပၝလိုႛ မင်္စတာ မက်သီဆြန်က ေူပာသြားတာပၝ။

မင်္စတာဂဵင်ဝက်ဘ်ဟာ အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ တရားဝင် ကိုယ်စားလြယ်မဟုတ်တဲ့အတြက် လက်ရြိ အမေရိကန် မူဝၝဒအပေၞ တိုက်႟ိုက်ဆက်စပ်မြ မရြိပၝဘူး။ ဒၝပေမဲ့ သမတနဲႛ နီးစပ်တဲ့ ဒီမိုကရက်အမတ်တဦး ူဖစ်တာရယ်၊ အထက်လြတ်တော်က အရြေႚအာရနြဲႛ ပစိဖိတ်ရေးရာ ကော်မတီခြဲရဲ့ သဘာပတိလည်း ူဖစ်တဲ့အတြက် ူမန်မာိံိုင်ငံ မူဝၝဒအပေၞမြာ တစိတ်တပိုင်း ုသဇာသက်ရောကိံိုင်ပၝတယ်လိုႛလည်း မင်္စတာမက်သီဆြန်က သုံးသပ်ပၝတယ်။

တစိတ်တပိုင်းတော့ရြိံိုင်ပၝတယ်။ ဝၝရြင်တန်မြာ ူဖစ်နေတဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံအပေၞ မူဝၝဒေူပာင်းလဲရေး အူငင်းအခုန်မြာ သူဟာ ပၝဝင်နေသူလည်း ူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝပေမဲ့ သူတယောက်တည်း အူမင်နဲႛတော့ တရားဝင် အမေရိကန်အစိုးရရဲ့ မူဝၝဒ ေူပာင်းလဲလာဖိုႛ မလြယ်ပၝဘူး။ လုပ်ငန်းစဉ်က ဒီထက် အမဵားဋ္ဌကီး ႟ြပ်ထြေးပၝတယ်။

ဒၝပေမဲ့ အထက်လြတ်တော်အမတ် ဝက်ဘ်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံကို ၂၀၀၁ ခိုံြစ်က လာရောက်ခဲ့ဖူးသူ၊ စီးပြားရေး လုပ်ငန်းရြင်တေနြဲႛ တြေႚခဲ့ဖူးသူ မင်္စတာဝက်ဘ်ဟာ ူမန်မာိံိုင်ငံအပေၞ ထားတဲ့ စီးပြားရေး ပိတ်ဆိုႛအရေးယူမကြို ဆန်ႛကဵင်သူ ူဖစ်တဲ့အတြက် ဝေဖန်တာလည်း ရြိပၝတယ်။

၂၀၀၇ ခိုံြစ် သံဃာ့အရေအးခင်း ဦးဆောင်အဖြဲႚတြေ ူဖစ်တဲ့ သံဃာ့သမဂ္ဂီအဖြဲႚခဵြပ်၊ ူမန်မာိံိုင်ငံဆိုင်ရာ ရဟန်းပဵိမြဵား အဖြဲႚခဵြပ်၊ ၈၈ မဵိြးဆက်ကေဵာင်းသားမဵားအဖြဲႚနဲႛ ဗမာိံိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကေဵာင်းသားမဵား အဖြဲႚခဵြပ်တိုႛရဲ့ ုသဂုတ်လ ၁၁ ရက်နေႛက အိတ်ဖြင့်ပေးစာမြာ ူမန်မာိံိုင်ငံတြင်းက တရားရေးရာပဵက်ူပားမြ၊ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေနြဲႛ တိုင်းရင်းသားမဵားအပေၞ အိံိုင်ကဵင့်နေမြတေကြို လာရောက် အတည်ူပြပေးသလို လြည့်ူဖား ဝၝဒူဖန်ႛရာရောက်မြာ စိုးေုကာင်း သတိပေးဖော်ူပထားပၝတယ်။

အမဵိြးသား ဒီမိုကရေစီအဖြဲႚခဵြပ်က ေူပာခြင့်ရသူ ဦးဉာဏ်ဝင်းက မင်္စတာ ဂဵင်ဝက်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ပၝတီအနေနဲႛ စိတ်ဝင်စားမမြရြိဘူးလိုႛ အခုလို ေူပာပၝတယ်။

ဦးဉာဏ်ဝင်း။    ။ “မင်္စတာ ဂဵင်မ်ဝက်ဘ်က ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံ၊ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ စိတ်ဝင်စားမြ မရြိတဲ့ လူတယောက်လိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ူမင်တယ်။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ သူႛရဲ့ အင်တာနက်ထဲကဟာတြေ ကဋ္ဋန်တော် ုကည့်တော့ သူက စိတ်မဝင်စားဘူး။ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ သဘောထားကတော့ သူက ူမန်မာ့ိံိုင်ငံ၊ ိံိုင်ငံရေးနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီးတော့ စိတ်ဝင်စားသူ မဟုတ်ဖူး ဆိုတဲ့အတြက် သူႛအပေၞမြာ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ စိတ်ဝင်စားမြ မရြိဘူး။ သူလာမဲ့ ခရီးစဉ်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး စောစောပိုင်း ေုကညာခဵက်တေမြြာ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးအေုကာင်း လုံးဝမပၝဘူး။ အဲဒၝေုကာင့် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက သူႛအပေၞမြာ စိတ်ဝင်စားမြ မရြိဘူး။ နောက် ဘယ်လိုပဲ ူဖစ်ူဖစ် သူဟာ ူမန်မာ့ိံိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားမြ မရြိသူအူဖစ် NLD က ႟ြူမင်တယ်။”

Human Rights Watch က ူမန်မာ့အရေးကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ Mr. David Mathieson ကတော့ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေတြေ မတိုးတက်မခဵင်း၊ ိံိုင်ငံရေးအရ ေူပာင်းလဲလာမမြရြိမခဵင်း ူမန်မာိံိုင်ငံအပေၞ ပိတ်ဆိုႛ အရေးယူမြတေကြို မဖယ်ရြားသင့်ပၝဘူးလိုႛ ဆိုပၝတယ်။

မင်္စတာဂဵင်ဝက်အနေနဲႛ နေူပည်တော်က စစ်ခေၝင်းဆောင်တေနြဲႛ တြေႚသလို ူမန်မာခရီးစဉ်မြာ အတိုက်အခံ ိံိုင်ငံရေးအဖြဲႚအစည်းတြေ NGO တြေ၊ တိုင်းရင်းသား ခေၝင်းဆောင်တေနြဲႛ ရြမ်းူပည်နယ်၊ ကရင်ူပည်နယ်တေကြ လူထုတေရြဲ့ အေူခအနေတေကြိုလည်း လေ့လာ တြေႚူမင်သင့်တယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။

အေူခခံအားူဖင့် ေူပာရရင် ူမန်မာိံိုင်ငံကို ကူညီခဵင်လိုႛ ူမန်မာိံိုင်ငံ သြားရောက်တယ်ဆိုတဲ့ အခဵက်ကို သတိနဲႛ အကောင်းူမင်ရမြာ ူဖစ်ပေမဲ့ ဒၝပေမဲ့ ဒီအခဵက်အလက်တေကြို အလုံးစုံ ကို ူခံငြု္ဘံပီး ူမန်မာိံိုင်ငံက အေူခအနေ ႟ြပ်ထြေးတာနဲႛ လူႛအခြင့်အရေး အေူခအနေ ဆိုးဝၝးနေတာကို သိရြိ နားလည်းသဘောပေၝက်ဖိုႛလိုႛ ူမင်ပၝတယ်။

ဒၝကတော့ အထက်လြတ်တော်အမတ် ဂဵင်ဝက်ရဲ့ ူမန်မာိံိုင်ငံခရီးစဉ်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး လူႛအခြင့်အရေး စောင့်ုကည့်ရေးအဖြဲႚက ူမန်မာ့အရေးကဋ္ဋမ်းကဵင်သူ မင်္စတာ ဒေးဗစ်မက်သီဆြန် ေူပာသြားတာပၝတယ်။

အမေရိကန် အထက်လြတ်တော် အမတ်ရဲ့ ူမန်မာခရီးစဉ်နဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ူမန်မာ့အရေး လေ့လာသူတခဵိြႚနဲႛ ဆက်သြယ်္ဘပီး RFA မြ ကိုကေဵာ်မင်းထြန်းက စုစည်း တင်ူပထားပၝတယ်။

	စုစည်းတင်ူပခဵက်။
	အသံဖိုင်ယူရန်