အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ပိုမိုဖိအားပေးရေး အမေရိကန်သံတမန် တိုက်တွန်း

ဦးသစ်ဆင်း (ဝါရှင်တန်ဒီစီ)
2021.12.02
အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီကို ပိုမိုဖိအားပေးရေး အမေရိကန်သံတမန် တိုက်တွန်း ၂ဝ၂၁ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့က ရန်ကုန်မြို့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်တွင် စစ်အာဏာသိမ်းမှုဆန့်ကျင်ရေးဆန္ဒပြပွဲများကို ဖြိုခွင်းရန် ရောက်လာကြသည့် စစ်ကောင်စီတပ်များ။
Photo: AFP

မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဆန့်ကျင်ဆန္ဒပြသူတွေကို စစ်တပ်က ပိတ်ဆို့၊ အင်အားသုံး ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်နေတာဟာ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်နေတာဖြစ်ကြောင်း HRW လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က ကြာသပတေးနေ့ မနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

ရန်ကုန်မြို့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်မှာ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့က အခြေခံ လက်လုပ်လက်စားပြည်သူတွေ အနည်းဆုံး ၆၅ ဦး သေဆုံးခဲ့ရတာဟာ စစ်တပ်ရဲ့ အစီအစဉ် ရှိရှိ ကြိုတင် ကြံရွယ်ထားတဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်ပြီး စစ်တပ်နဲ့ ရဲတပ်ဖွဲ့ဟာ မျက်ရည်ယိုဗုံး ရာဘာကျည်တွေနဲ့ ပစ်ခတ်နေရာက၊ ကျည်အစစ်တွေ၊ စစ်မြေပြင်သုံးတိုက်ခိုက်ရေးသေနတ်တွေနဲ့ပါ၊ ဆန္ဒပြလူထုကို ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ၊ ပစ်ခတ်သတ်ဖြတ်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း၊ အဲဒီတွေ့ရှိချက်ဟာ မျက်မြင်သက်သေ ၆ ဦး၊၊ ဗီဒီယို မှတ်တမ်း ၁၃ ခု နဲ့ ဓာတ်ပုံ ၃၁ ပုံ အပေါ် အခြေခံ ပြီး ထုတ်ပြန်တာဖြစ်ကြောင်း၊ အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီဟာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှု မြင့်တက်နေချိန်မှာ ဆရာဝန်တွေကို ဖမ်းဆီးခဲ့တာဖြစ်ကြောင်းလည်း ဖော်ပြပါတယ်။

ဒါ့ပြင် စစ်တပ်နဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့ဟာ ဆန္ဒပြ ပြည်သူတွေကို ထွက်ပေါက်လမ်းကြောင်းတွေပိတ်ဆို့ ဒဏ်ရာရဆန္ဒပြသူတွေကို ကူညီဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတဲ့ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေကိုပါ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြကြောင်း၊ ကူညီသူ အနည်းဆုံးလေးဦး ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခဲ့ကြကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်မှုျတွ ဆက်လက်ပေါ်ပေါက်နေဆဲဖြစ်ပြီး စစ်အာဏာသိမ်းအပြီး ၉ လ ကြာတဲ့အထိ ဖြစ်ပျက်ခဲ့တာတွေဟာ အရေးကြီးဆဲ ဖြစ်ကြောင်းလည်း HRW က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။

နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအဖွဲ့ AAPP ရဲ့ စာရင်းမှာလည်း၊ စစ်တပ်အာဏာ သိမ်းပြီး ကတည်းက၊ ဆန္ဒပြပြည်သူတွေနဲ့ ဝန်းရံသူ အနည်းဆုံး ၁၃၀၀ သေဆုံးကြောင်း ဖော်ပြပါတယ်။ လက်ရှိအခြေအနေမှာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ၊ လူသားအဖြစ်ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ရာဇဝတ်မှုတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်အစိုးရခေါင်းဆောင်ပိုင်းနဲ့ စစ်တပ်အပေါ် နိုင်ငံတကာပိတ်ဆို့မှုတွေ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ ၊ ကျူးလွန်ခဲ့သူတွေအဖို့ နောင်တချိန်ချိန်မှာ အရေးယူခံရတဲ့ အချိန်ကာလနဲ့ ကြုံတွေ့ရဦးမှာဖြစ်ကြောင်း HRW က ဖော်ပြပါတယ်။

ဒီအတွင်း အာဏာသိမ်းစစ်ကောင်စီအပေါ် ဖိအားတွေ ပိုပေးဖို့ နည်းလမ်းပေါင်းစုံရှိကြောင်း အရှေ့အာရှ နဲ့ ပစိဖိတ်‌ဒေသဆိုင်ရာ အမေရိကန်လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Daniel Kritenbrink ဒဲနီယယ် ခရိုက်တဲဘရင့် က ကြာသပတေးနေ့က ပြောပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှ လေးနိုင်ငံခရီးစဉ်အဖြစ် စင်္ကာပူနိုင်ငံရောက်တဲ့အချိန် အွန်လိုင်း သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲအတွင်း လက်ထောက်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး Kritenbrink က အဲဒီလို ပြောကြားလိုက်တာပါ။

000_9TQ9EF.jpg
၂ဝ၂၁ မတ်လ ၁၄ ရက်နေ့က ရန်ကုန်မြို့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်တွင် စစ်ကောင်စီတပ်က ပစ်ခတ်အပြီး ကျည်ထိမှန်သေဆုံးသွားသူတစ်ဦးကို ဆွဲထူနေသည့် မြင်ကွင်း။ (Photo: AFP)

ဖြစ်နိုင်စရာရှိတာအားလုံး အသင့်ရှိနေပြီဖြစ်ပြီး၊ အကြမ်းဖက်ဖိနှိပ်မှု၊ စစ်အာဏာသိမ်းမှု စတဲ့ မြန်မာ လူထုအပေါ် စစ်ကောင်စီရဲ့ လက်ခံနိုင်စရာမရှိတဲ့လုပ်ရပ်တွေကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတင်မက၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းအနေနဲ့ပါ ဆန့်ကျင်ကြရမှာဖြစ်ကြောင်း၊ စစ်ကောင်စီအပေါ် ဖိအားတွေ ဆက်ပေးနေရမှာဖြစ်ပြီး၊ ပြည်သူကို နှိပ်ကွပ်ဖို့ အားပေးနေတဲ့အခြေအနေတွေ၊ စစ်ကောင်စီကို အသက်ဆက်ပေးနေတဲ့ ဘဏ္ဍာငွေ ရရှိနေ တဲ့ လမ်းကြောင်းတွေကိုဖြတ်တောက်ရေးတွေနဲ့ ပတ်သက် ပြီးတော့လည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းလိုက်တာအပြင် မြန်မာပြည်သူ လူထုအပေါ် အကြမ်းဖက်နေတာဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွက်သာမက၊ နိုင်ငံတကာအသိုင်းဝိုင်းတစ်ခုလုံးရဲ့တာဝန်ဖြစ်ပြီး၊ အပြောင်းအလဲတွေ ပေါ်ပေါက်လာရေးအတွက်၊ အတူတကွ ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်ကြရမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။

သူ့ရဲ့ လေးရက်တာ အရှေ့တောင်အာရှခရီးစဉ်အတွင်း သတင်းမီဒီယာတွေကို ပြောကြားခဲ့တာပါ။ ဒါ့ပြင် သူ့ရဲ့ခရီးစဉ်ဟာ အာဆီယံအရှေ့တောင်အာရှ‌ဒေသ အကျိုးအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ နှစ်မြှုပ်ဆောင်ရွက်မှုတွေကို ပြသဖို့ဖြစ်ကြောင်းလည်းပြောဆိုပါတယ်။

မှတ်ချက်ပေးပို့ရန်

မှတ်ချက်များကို အောက်ပါ ပုံစံတွင် ရေးသားနိုင်ပါသည်။ RFA ၏ အသုံးပြုခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများနှင့် အညီ လိုအပ်လျှင် တည်းဖြတ်ပြီး ဖော်ပြပါမည်။ မှတ်ချက်များကို ရေးပြီးပြီးချင်း ချက်ခြင်း မြင်ရမှာ မဟုတ်ပါ။ တင်ပြထားသော မှတ်ချက်ပါ အကြောင်းအရာများ အတွက် RFA မှာ တာဝန်မရှိပါ။ ကျေးဇူးပြု၍ တခြား မှတ်ချက်ရေးသူများ၏ အမြင်ကို လေးစားပြီး အကြောင်းအရာကိုသာ အဓိကထား ရေးသားစေလိုပါသည်။