မဵက်ကြယ်က လူသတ်ကြင်း အေုကာင်း AAPP အစီရင်ခံစာ
2009.05.11
ူမန်မာိံိုင်ငံတြင် ိံိုင်ငံရေးလြပ်ရြားသူမဵားအား မတန်တဆ ဋ္ဌကီးလေးသော အူပစ်ဒဏ်မဵား ခဵမြတ်နေူခင်းကို ဆန်ႛကဵင်ကန်ႛကြက်၍ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသား အားလုံး လြတ်ပေးရန် အ္ဋိံိယိံိုင်ငံ နယူးဒေလ္ဘီမိြႚတြင် ၂၀၀၈ခိုံြစ် ိံိုဝင်ဘာလ ၂၂ရက်နေႚက ဆ္ဋိံူပနေသူမဵား ူဖစ်ပၝသည်။ (Photo: AFP)
ဒီအစီရင်ခံစာ ထုတ်ူပန်ရူခင်းနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး တာဝန်ရြိသူတဦး ူဖစ်တဲ့ ကိုဘိုကည်က အခုလို ေူပာပၝတယ်။
ကိုဘိုကည်။ ။ “အဓိကတော့ ဒီ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတြေ ကဵန်းမာရေး မကောင်းတဲ့ အေူခအနေ၊ နောက် လုံလောက်တဲ့ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မကြို မပေးတဲ့အေုကာင်းတြေ၊ နောက် မိသားစုနဲႛ တကဲ့ ဝေးတဲ့နေရာတေကြို ထောင်ေူပာင်းလိုက်တယ်၊ ေူပာင်းလိုက်တဲ့ အခၝမြာ အဲဒီ အကဵဉ်းထောင်တေမြြာလည်း ဆရာဝန်မရြိတာတြေ၊ နောက် ထောင်ဆေး႟ုံမရြိတာတြေ၊ လုံလောက်တဲ့ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မြ မရြိတာတြေ၊ ဒၝတေကြို အဓိကထား္ဘပီး ေူပာူပထားတာ ူဖစ်တယ်။ နောက်တခုက ထောင်ထဲမြာ အစာအာဟာရအနေနဲႛ တကဲ့ ကဵန်းမာရေးအရ လုံလောက်တဲ့ အစာအာဟာရမဵိြးတြေ ပေးနေတာ မရြိဘူး။ တခဵိြႚထောင်တေမြြာဆိုရင် တကယ် ရေကောင်းရေသန်ႛ မရတာတိုႛ ရေကို ပုံမြန် မရတာတိုႛ၊ ဒၝမဵိြးတြေ ူဖစ်နေတာတြေ ရြိတယ်။ ဒၝတေကြို အဓိက ဖော်ူပထားတာပၝ။”
လောလောဆယ် အကဵဉ်းထောင်တေထြဲမြာ ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသား ၁၂၇ ယောက်လောက်ဟာ နာမကဵန်း ူဖစ်န္ဘေပီး အဲဒီအထဲက ကိုဇာဂနာ၊ ကိုကိုဋ္ဌကီးတိုႛ အပၝအဝင် ၁၉ ဦးဟာဆိုရင် အရေးတဋ္ဌကီး ဆေးဝၝးကုသဖိုႛ လိုအပ် နေတယ်လိုႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။
ဒီကိင်္စနဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ကိုဘိုကည်ကပဲ အခုလို ဆက်ရြင်းူပပၝတယ်။
ကိုဘိုကည်။ ။ “ဥပမာ၊ ဒီ စုစုေိံြးပေၝ့နော်၊ စုစုေိံြးဆိုလည်း ဒီ ိံလြုံးရောဂၝ ူဖစ်နေတယ်၊ ဒၝပေမဲ့ သူႛကိုလည်း ဝေးလံတဲ့ ဒေသကို ေ႟ြႚထားတယ်၊ အဲဒီထောင်မြာလည်း ထောင်ဆရာဝန်မရြိဘူး၊ လုံလောက်တဲ့ ဆေးဝၝးမရြိဘူး၊ သူႛကဵန်းမာရေးအေူခအနေက တကဲ့ အထူးကုနဲႛ ကုသရမဲ့ အနေအထားမဵိြးတြေ ရြိတယ်။ ဒၝပေမဲ့ အဲဒီလို အထူးကုတာမဵိြး သူအခုခဵိန်ထိ တြေႚရိံိုင်တာမဵိြး မရြိဘူး။”
“ဥပမာ၊ ူပည်္ဘဖိြးလိြင်ဆိုရင်လည်း ဟိုး ရခိုင်ူပည်နယ်ဖက်က ထောင်မြာ ရောက်နေတယ်။ သူႛရဲ့ ကဵန်းမာရေး အေူခအနေကလည်း အတော် ဆိုးနေတာ ရြိတယ်။ အဲဒီလူတေရြဲ့ ကဵန်းမာရေးအေူခအနေဟာ အတော် စိုးရိမ်စရာကောင်းတယ်။ ဥပမာ၊ မော်လ္ဘမိြင်ထောင်မြာ ဆိုလိုႛရြိရင် ဒီ ကိုသက်ဇော်ပေၝ့၊ ၈၈ အုပ်စုထဲက၊ သူဆိုရင် သေဒဏ်ကဵ အကဵဉ်းသားတယောက်နဲႛ ထားတယ်။ အဲဒီ အကဵဉ်းသားကလည်း စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အတော်ကလေး ခဵိြႚတဲ့နေတဲ့ အကဵဉ်းသား ူဖစ်္ဘပီးတော့ ္ဘပီးခဲ့တဲ့ တလောကပဲ သူႛကို အဲဒီ အကဵဉ်းသားက ဘောလ်ပင်နဲႛ လည်ပင်းကို ထိုးတာ ရြိတယ်။ အဲဒီလို ထိုးတဲ့အခၝမြာ သူက ခုခံ ကာကြယ်လိုကိံိုင်တယ်။ ဒၝေုကာင့်မိုႛ အသက်ဆုံး႟ံြးမြ မရတာ။ မဆုံး႟ံြးသြားရတာ။ ဒၝပေမဲ့၊ အဲလို ခုခံကာကြယ်လိုႛ သူႛလက်မြာ ဒဏ်ရာရသြားတာမဵိြးတြေ။ ”
ူမန်မာိံိုင်ငံက အကဵဉ်းထောင်တေအြတြင်း သေဆုံးမြိံြန်းတြေ အလြန်ူမင့်တက်န္ဘေပီး၊ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေတြင်မကပဲ ရာဇဝတ်မနြဲႛ ထောင်ကဵခံနေရသူတေရြဲ့ အေူခအနေတေဟြာ အလြန်ကို ဆိုး႟ြားနေတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။ အစာရေစာမလုံလောက်တာ၊ ကဵန်းမာရေး ဆေးကုသမြ မလုံလောက်တာနဲႛ ညၟဉ်းပန်း ိံြိပ်စက်မြ စတာတြေေုကာင့် သေဆုံးနေရတယ်လိုႛ ဖော်ူပထားပၝတယ်။
ဒၝေုကာင့် ိံိုင်ငံရေးအကဵဉ်းသားတေရြဲ့ အသက်အ္ဈိံရာယ်ကိုလည်း အလြန်စိုးရိမ်မိတယ်လိုႛ ကိုဘိုကည်က ဆက်ေူပာပၝတယ်။
ကိုဘိုကည်။ ။ “အဓိကတော့ ဒီ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားတေရြဲ့ အသက်အ္ဈိံရာယ်ကို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အရမ်းစိုးရိမ်တယ်။ ဆိုတော့ ဒီလူတေကြို အကဵဉ်းထောင်ထဲမြာ သေသြားတာမဵိြး မူဖစ်စေခဵင်ဘူး၊ ဒီ့အတြက် ိံိုင်ငံတကာကကော၊ နောက် မိသားစုတေကြကော၊ နောက် ူမန်မာူပည်ထဲမြာရြိနေတဲ့ သူတေကြကော၊ ဒီလူတြေ လြတ်ေူမာက်ရေးအတြက် ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ ဝိုင်းဝန်း္ဘပီး ဋ္ဌကိြးပမ်းဖိုႛ လိုပၝတယ်။ ဒီလိုမြ မဟုတ်လိုႛရြိရင် ဒီလူတေဟြာ အကဵဉ်းထောင်ထဲမြာ အသက်ဆုံး႟ံြးသြားိံိုင်တဲ့ အနေအထားမဵိြးတြေ ရြိတယ်၊ ဒၝေုကာင့်မိုႛ ကဋ္ဋန်တော်တိုႛက ူပည်တြင်းူပည်ပမြာ ရြိနေတဲ့ သူတေကြို ကဋ္ဋန်တော်တိုႛ အသိပေးတဲ့အနေနဲႛ ဒီဟာကို ထုတ်ူပန် ေုကညာူခင်း ူဖစ်တယ်။”
“နောက်တခုက ဒီ ကုလသမဂ္ဂပေၝ့၊ ူမန်မာိံိုင်ငံရဲ့ လူႛအခြင့်အရေး အထူးကိုယ်စားလြယ် သူႛအနေနဲႛကလည်း ူမန်မာူပည်ကို သြားမယ်ဆိုလိုႛရြိရင် ဒီလူတေရြဲ့ ကဵန်းမာရေးအေူခအနေတြေ၊ ူမန်မာိံိုင်ငံ အကဵဉ်းထောင်တေရြဲ့ ကဵန်းမာရေး စောင့်ရြောက်မြ စနစ်တြေ၊ ဒၝတေကြို စနစ်တကဵ သေသေခဵာခဵာ လေ့လာသင့်တယ်။”
အစီရင်ခံစာရဲ့အမည်ကိုတော့ Silence Killing Field မဵက်ကြယ်က လူသတ်ကြင်းလိုႛ အမည်ပေးထားပၝတယ်။ ဒီအစီရင်ခံစာကို ကမႝာ့ကုလသမဂ္ဂ ိံိုင်ငံတကာ အစိုးရအသီးသီး နဲႛ လူႛအခြင့်အရေးအဖဲြႚအသီးသီးကို ကဵယ်ကဵယ်ူပန်ႛူပန်ႛ ပေးပိုႛသြားမြာ ူဖစ်တယ်လိုႛ သိရပၝတယ်။
ဖတ်ရှုသူအများဆုံး သတင်းများ။
RFA
ဖတ်ရှုသူအများဆုံး သတင်းများ။
သတင်းများ
