ပညာရြင်ဋ္ဌကီး ဒေၝက်တာ လြဖေကြယ်လြန်အနိင်္စရောက်

ူမန်မာ့စာပေမြာ ထင်ရြားကေဵာ်ုကားလတြဲ့ ပညာရြင် ဆရာဋ္ဌကီးဒေၝက်တာ လြဖေဟာ မနေႛက ဇူလိုင် ၃၁ ရက် မနက်က မော်လ္ဘမိြင်္ဘမိြႚ နေအိမ်မြာပဲ ကြယ်လြန်ဆုံးပၝး သြားခဲ့ပၝတယ်။ ကြယ်လြန်ခဵိန်မြာ ဆရာဋ္ဌကီးဟာ အသက် ၉၅ ိံြစ်ရြိပၝ္ဘပီ။

မော်လ္ဘမိြင်ခ႟ိုင် ခရဲ႟ြာ ဇာတိ ူဖစ်္ဘပီး ၁၉၃၁ခိုံြစ် မော်လ္ဘမိြင် အစိုးရ အထက်တန်းကေဵာင်းမြာ ၁၀ တန်းကို ဂုဏ်ထူး ၅ ခုနဲႛ အောင်ူမင်ခဲ့ကာ ပညာတော်သင်ဆု ရရြိခဲ့ပၝတယ်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်ကနေ ၁၉၃၆ ဝိဇ္ဆာဂုဏ်ထူးဘြဲႚ ူမန်မာစာ ပထမတန်းဂုဏ်ထူးဘြဲႚနႛဲ အောင်ူမင်ခဲ့္ဘပီး ၁၉၃၈ခိုံြစ်မြာ မဟာဝိဇ္ဆာဘြဲႚကို ရရြိခဲ့ပၝတယ်။

အဂဿလနိံိုင်ငံမြာ ပညာရေးဘာသာရပ် သင်ုကားဖိုႛ ခဵီးူမၟင့်ခံခဲ့ရ္ဘပီး ၁၉၃၉ ခိုံြစ်မြာ လန်ဒန်တက္ကသိုလ် ပညာရေးသိပဍ္ဎံဌာနကနေ Diploma ရရြိခဲ့ပၝတယ်။ ၁၉၄၉ ူမန်မာစာ နဲႛ ပၝရဂူဘြဲႚ ရ္ဘပီး ၁၉၄၂ ကနေ ၁၉၄၆ အထိ London BBC ူမန်မာ ပိုင်းအစီအစဉ်မြာ သတင်းဝေဖန်သူ၊ ဘာသာူပန်ဆရာ၊ အသံလြင့်သူအူဖစ် အမထြမ်းခဲ့ပၝတယ်။

၁၉၄၆ ခိုံြစ်ကနေ ၁၉၄၈ အထိ ူမန်မာအဂဿလိပ် အဘိဓာန် ူပစြုသူ အယ်ဒီတာမဵားရဲ့ လက်ထောက် တာဝန်ထမ်းခဲ့္ဘပီး ၊ ၁၉၄၈မြာ ူမန်မာ-အဂဿလိပ် အဘိဓာန် ပူးတြဲ အယ်ဒီတာ လုပ်ခဲ့ပၝတယ်။ ၁၉၄၈ လန်ဒန်တက္ကသိုလ် အရေပြိုင်း အာဖရိကပညာ လေ့လာရေးကေဵာင်းမြာ ကထိက တာဝန်ထမ်းခဲ့္ဘပီး ၁၉၅၅ ခိုံြစ်မြာလက်ထောက်ပၝမောက္ခ-၁၉၆၆ခိုံြစ်မြာ ပၝမောက္ခ အူဖစ် ဆောင်႟ြက်ခဲ့ပၝတယ်။

၁၉၈၀ ခိုံြစ်မြာ အ္ဘငိမ်းစားယူကာ ူမန်မာိံိုင်ငံကို ူပန်လ္ဘာပီး မော်လ္ဘမိြင်္ဘမိြႚမြာ နေထိုင်ကာ အိံြစ် ၂၀ကေဵာ်ုကာ ဘဝအတြေႚအုကံြတြေ၊ ဝေဖန်ခဵက်တေကြို အတြေးအူမင် စာစောင်မြာ ဆောင်းပၝးတြေ ရေးသားခဲ့ပၝတယ်။ ဒီအတောအတြင်း ဥရောပ ိံိုင်ငံတက္ကသိုလ်တေကြ ဖိတ်ုကားမနြဲႛ သြားရောက် ဟောေူပာခဲ့ပၝတယ်။

အတြေးအူမင်စာစောင် ထုတ်ဝေသူ၊ စာရေးဆရာ ဆရာမောင်ဝံသကတော့ ဆရာဋ္ဌကီး ဒေၝက်တာလြဖေရဲ့ ကေဵာ်ုကားတဲ့ လက်ရာတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး အခုလို ေူပာူပပၝတယ်။

ဆရာ မောင်ဝံသ။ ။ ိံိုင်ငူံခားမြာ ထင်ရြားတာပေၝ့လေ၊ 'Burmese Proverbs' ဆို္ဘပီးတော့၊ ူမန်မာစကားပုံတြေ အေုကာင်းကို တော်တော်ဋ္ဌကီးကို ေူခေူခူမစ်ူမစ်ပေၝ့၊ စာအုပ်ဋ္ဌကီးတအုပ်ရေးပၝတယ်။ နောက် ကဵနော်တိုႛ ဒီမြာကဵတော့ အထင်ရြားဆုံးက 'ူမန်မာစာပေ ဧည့်ခံစာတမ်း' ဆိုတာ ဒုတိယ ကမႝာစစ်မူဖစ်ခင်တုန်းက ဆရာဋ္ဌကီး ဂိံညလောက မဂ္ဂဇင်းမြာ ရေးခဲ့တာတေကြို ပေၝင်း္ဘပီးတော့ ထုတ်တာပေၝ့၊ အဋ္ဌကိမ်ဋ္ဌကိမ် ထုတ်ရပၝတယ်၊ နောက်္ဘပီးတော့ အတြေးအူမင်စာစောင်မြာ ရေးခဲ့တဲ့ ´ပညာပၝရမီနဲႛ အတြေးအူမင်စာစု´ ´ဝိရိယကိုထူ၊ ဉာဏိံြင့်ခဵြ၊ ကံကဖေးမသူ´ ဆို္ဘပီးတော့ ဆရာဋ္ဌကီးရဲ့ အတဉပြဍ္ဎတ္ဇိတပိုင်းပေၝ့လေ၊ နောက်တခၝ တော်တော်ဋ္ဌကီးကို ဒီမြာ အကဵိြးရြိတာကတော့ ူပင်သစ်မြာ အဂဿလိပ်လို ဟောခဲ့တဲ့ လက်ခဵာတြေပေၝ့၊ အဲဒၝတေကြ ဗုဒ္ဌဘာသာ ူမန်မာတယောက်ရဲ့ ဘဝကို ´ပုခက်တြင်းမြ ဂူတြင်းသိုႛ´ ဆို္ဘပီးတော့ ကဵနော်တိုႛက စာအုပ်တအုပ်ရြိတယ်၊ ူမန်မာလူမဵိြးတယောက်က ိံိုင်ငူံခားသားကို ူပန်ရြင်းူပမယ်ဆိုရင် ဒီစာအုပ်ကို ကိုင်္ဘပီးတော့ ရြင်းူပလိုႛရတယ်ဆို္ဘပီးတော့ အဲလိုသိရပၝတယ်။

ဆရာဋ္ဌကီး ဒေၝက်တာလြဖေ ကြယ်လြန် ဆုံးပၝးသြား္ဘပီးတဲ့နောက် ကဵန်ခဲ့တဲ့ စာအုပ်စာတမ်းတြေ မပေဵာက်ပဵက်အောင် ထိန်းသိမ်းဖိုႛ ဆောင်႟ြက်မဲ့ အစီအစဉ်ကိုလည်း အခုလိုေူပာပၝတယ်။

ဆရာဋ္ဌကီးရဲ့ အဖိုးတန် စာအုပ်စာတမ်းတေကြို ဆရာဋ္ဌကီးကြယ်လြန်ရင် ထိန်းသိမ်းဖိုႛ ဆို္ဘပီးတော့ ထိန်းသိမ်းရေး အဖြဲႚလေးတခုကို ၂၀၀၄ခိုံြစ်မြာ ဆရာဋ္ဌကီးကိုယ်တိုင် သဘောတူညီခဵက်နဲႛ စနစ်တကဵ သေသေခဵာခဵာ အဖြဲႚလေးတခု ဖြဲႚထားတယ်လိုႛ ဆရာမောင်ဝံသက ေူပာပၝတယ်။ အဲဒီအဖြဲႚမြာ တက္ကသိုလ် စာုကည့်တိုက်မြြးဟောင်း ဆရာ ဦးသော်ကောင်း၊ အ္ဘငိမ်းစား သံအမတ်ဋ္ဌကီး ဦးသက်ထြန်း၊ သမိုင်းပညာရြင် ဒေၝက်တာ တိုးလြ၊ ဥပဒေပညာရြင် ဦးကေဵာ်ဇောိံိုင်နဲႛ ဆရာမောင်ဝံသတိုႛ ပၝဝင်ေုကာင်း သူက RFAကို ရြင်းူပခဲ့ပၝတယ်။

ဆရာဋ္ဌကီးဒေၝက်တာ လြဖေဟာ လူဋ္ဌကီးရောဂၝနဲႛ ဆုံးပၝးတာူဖစ်္ဘပီး သားသမီး မထြန်းကားခဲ့တဲ့အတြက် ကြယ်လြန်ခဵိန်မြာ ဇနီးူဖစ်သူ ဒေၞသန်းူမ တဦးသာ မိသားစုဝင်အူဖစ် ကဵန်ရစ်ခဲ့ပၝတယ်။