စစ်အစိုးရ၏ လူႛအခြင့်အရေးခဵိြးဖောက်မမြဵား ုကက်ေူခနီအစီရင်ခံစာထုတ်ူပန်

လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မမြဵားကို ူမန်မာအာဏာပိုင်မဵားက ရပ်တန်ႛူခင်း မရြိသောေုကာင့် နောက်ဆုံး ေ႟ြးခဵယ်စရာ မရြိတော့သူဖင့် ယခုလို လူသိရြင်ုကား ထုတ်ူပန် ေုကညာရူခင်း ူဖစ်သည်ဟု ေူပာဆိုလိုက်သည့် ICRC၏ ဥက္ကှူ ဂဵက်ကော့ဘ် ကယ်လန် ဘာဂၝ။ (Picture by: Charly Rappo)

ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ အလြန်ဆိုး႟ြားတဲ့ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို စစ်အစိုးရက ကဵြးလြန်နေေုကာင်း ိံိုင်ငံတကာ ုကက်ေူခနီအဖဲြႚ (ICRC)က အစီရင်ခံစာတစောင် ထုတ်ူပန်လိုက်ပၝတယ်။

ူမန်မာနအဖ စစ်အစိုးရဟာ အကဵဉ်းသားတေနြဲႛ အရပ်သားတေအြပေၞမြာ အလြန်ူပင်းထန်တဲ့ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေကြို ကဵြးလြန်နေေုကာင်း၊ ဒၝ့အူပင် ထိုင်းူမန်မာ နယ်စပ်အနီးနေထိုင်နေတဲ့ အရပ်သားူပည်သူတေကြိုလည်း ရည်႟ြယ်ခဵက်ရြိရြိ စနစ်တကဵ လူႛအခငြ့်အရေးခဵိြးဖောက်မြတေကြို ကဵြးလြန်နေတယ်လိုႛ ိံိုင်ငံတကာ ုကက်ေူခနီအဖဲြႚဋ္ဌကီး ICRCက ထုတ်ဖော်ေူပာဆိုလိုက်ပၝတယ်။

ICRCအနေနဲႛ အခုလို လူသိရြင်ုကား ထုတ်ဖော် အစီရင်ခံလေ့မရြိပဲ၊ ပုံမြန်အားူဖင့်တော့ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရနဲႛ တိုက်႟ိုက် ဆက်သြယ်လုပ်ကိုင်္ဘပီး၊ သတင်းထုတ်ူပန်ူခင်း မရြိပၝဘူး။

ူမန်မာစစ်အစိုးရနေနဲႛ ထိုင်းူမန်မာ နယ်စပ်တလ္တေွာက်မြာရြိတဲ့ အရပ်သားတေကြို ဖမ်းဆီးတာတြေ၊ အုကမ်းဖက် ိံြိပ်စက်တာတြေ ကဵြးလြန်န္ဘေပီး၊ လူသတ်တဲ့အထိ ကဵြးလြန်နေေုကာင်း၊ ဒၝ့အူပင် နေအိမ်တေကြနေ စြန်ခြာထြက်ေူပးရအောင် လုပ်ဆောင်တာတေရြြိသလို၊ ႟ြာအေူမာက်အူမားကို ဖဵက်ဆီးပစ်တာနဲႛ စားနပ်ရိက္ခာတေကြို ဖဵက်ဆီးပစ်တာတေကြိုလည်း စနစ်တကဵ ကဵြးလြန်နေတယ်လိုႛ ICRCက ေူပာဆိုထားပၝတယ်။ ဒၝ့အူပင် ထောင်ကဵ အကဵဉ်းသားတေကြိုလည်း စစ်ဆင်ရေးတေမြြာ ပေၞတာအူဖစ် အသုံးူပြနေတယ်လိုႛ ဆိုပၝတယ်။

အခုလို လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်နေတာတေကြို ရပ်တန်ႛဖိုႛ သက်ဆိုင်ရာ အာဏာပိုင်တေကြို တင်ူပေူပာဆိုပေမဲ့လည်း ရပ်တန်ႛူခင်းမရြိတဲ့အတြက်၊ နောက်ဆုံး ေ႟ြးခဵယ်စရာ မရြိတော့တာေုကာင့် အခုလို လူသိရြင်ုကား ထုတ်ူပန်ေူပာဆိုရတာူဖစ်တယ်လိုႛ ICRCရဲ့ ဥက္ကှူ ကယ်လန် ဘာဂၝက ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

အခုလို ICRC အနေနဲႛ လူသိရြင်ုကားထုတ်ဖော် ေုကညာခဲ့တာေုကာင့် ရန်ကုန်မြာရြိတဲ့႟ုံး အနေနဲႛ အခက်အခဲရြိံိုင် မရြိံိုင်ကို သိံိုင်ဖိုႛ ရန်ကုန်အေူခစိုက် ICRC ႟ုံးကို ဆက်သြယ် မေးူမန်းရာမြာ မိစ် မိရြဲလ် မာစီယာက ခုလို ေူပာပၝတယ်။

ပထမ အဆင့်မြာ ဒီေုကညာခဵက်ကို လက်ခံိံိုင်ဖိုႛ အခက်အခဲရြိကောင်း ရြိပၝလိမ့်မယ်။ ဒၝပေမဲ့ ကဋ္ဋန်မတိုႛတင်ူပထားတဲ့ အခဵက်အလက်တေကြို စဉ်းစား္ဘပီးရင် အစိုးရနဲႛ ူပန်လည် ဆြေးေိံြးိံိုင်မယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်မတိုႛ ခုထိ မ္တေွာ်လင့်နေတုန်းပၝ။ ဒၝပေမဲ့ ဒၝဟာ ဘယ်အခဵိန်မြာ ဘယ်လို ဆြေးေိံြးမလဲ ဆိုတာကိုတော့ ကဋ္ဋန်မတိုႛ မသိပၝဘူး။ ကဋ္ဋန်မတိုႛရဲ့ ခဵဉ်းကပ်မကြို နားလည်လိမ့်မယ်လိုႛ ကဋ္ဋန်မတိုႛ ႟ိုး႟ိုးသားသား မ္တေွာ်လင့်ပၝတယ်။ ဒၝဘယ်တော့ ူဖစ်လာမလဲဆိုတာကိုတော့ ဒီနေႛ ေူပာဖိုႛ ခက်ပၝတယ်လိုႛ မိစ် မာစီယာ က ေူပာသြားတာပၝ။

မော်လ္ဘမိြင်နဲႛ ကဵိြင်းတုံက ICRC ႟ုံးခြဲတြေ ပိတူ်ပီးနောက်ပိုင်း လောလောဆယ် တောင်ဋ္ဌကီး႟ုံးကိုလည်း တတိယေူမာက် ႟ုံးအူဖစ် ပိတ်ဖိုႛ ူပင်ဆင်နေပၝတယ်။ ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ ICRC ႟ုံးဆိုလိုႛ မ္ဈိံလေးနဲႛ ဖားအံ နယ်႟ုံးိံြစ်႟ုံးပဲ ကဵန်တော့တာ ူဖစ်ပၝတယ်။ ဒၝတေနြဲႛ ပတ်သက်လိုႛ ထိုင်းအေူခစိုက် AAPP ူမန်မာိံိုင်ငံ ိံိုင်ငံရေး အကဵဉ်းသားမဵား ကူညီစောင့်ရြောက်ရေးအသင်းက ေူပာခြင့်ရသူ ကိုဘိုုကည်က ICRC လို ိံိုင်ငံရေးနဲႛ မပတ်သက်ပဲ လူသားခဵင်းစာနာတဲ့ အကူအညီ၊ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့ လူတေကြို တကယ် အကူအညီပေးနေတဲ့ အဖြဲႚဋ္ဌကီးတခု ူမန်မာိံိုင်ငံမြာ လြတ်လြတ်လပ်လပ် လုပ်ဆောင်ခြင့် မရတာဟာ တော်တော် စိတ်မကောင်းစရာ ူဖစ်သလို ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ သ႟ုပ်သကန်ကိုလည်း ထင်ထင်ရြားရြား ူပသလိုက်တာ ူဖစ်တယ်လိုႛ ေူပာပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရနဲႛ ူပန်လည်စေ့စပ်ဆြေးေိံြးိံိုင်္ဘပီး လုပ်ငန်းတြေ ဆက်လက် ဆောင်႟ြက်သြားဖိုႛ မ္တေွာ်လင့်တယ်လိုႛ ရန်ကုန် ICRC႟ုံး ကိုယ်စားလြယ် မိစ် မိရြဲလ် မာစီယာက RFAကို ေူပာဆိုခဲ့ပၝတယ်။

ူမန်မာစစ်အစိုးရရဲ့ လူႛအခြင့်အရေး ခဵိြးဖောက်မြတေနြဲႛ ပတ်သက်္ဘပီး ဂဵနီဗာ အေူခစိုက် ICRC ိံိုင်ငံတကာ ုကက်ေူခနီအဖြဲႚဋ္ဌကီးရဲ့ အာရနြဲႛ ပစိဖိတ်ရေးရာဆိုင်ရာ ေူပာခြင့်ရပုဂ္ဂီြလ် မိစ် ကာလာ ဟက်ဒက်ကို RFAမြ ဒေၞမေူပံြးအောင်က ဆက်သြယ် မေးူမန်းထားပၝတယ်။

• ဆက်သြယ်မေးူမန်းခဵက်။
• Download story audio